Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται για ένα πιθανό σενάριο σύγκρουσης τα επόμενα χρόνια, όπως προκύπτει από ένα σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θέτει ως ορόσημο το 2030 για την ενίσχυση της άμυνας και της στρατιωτικής ετοιμότητας των κρατών-μελών.
Το “Defence Readiness Roadmap 2030”, ένα έγγραφο 16 σελίδων που αναμένεται να παρουσιαστεί στους υπουργούς Άμυνας και τους Ευρωπαίους ηγέτες εντός των επόμενων ημερών, περιγράφει την ανάγκη για μια κοινή και αποτελεσματική αμυντική στρατηγική, με σαφή στόχευση στη ρωσική απειλή και την ανάγκη ανεξαρτησίας από εξωτερικούς παράγοντες, κυρίως τις ΗΠΑ, των οποίων η στάση θεωρείται πλέον απρόβλεπτη.
Το έγγραφο προειδοποιεί πως η Ρωσία, υπό το καθεστώς Πούτιν, συνιστά διαρκή στρατηγική απειλή για την Ευρώπη. Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη τα κράτη της ΕΕ να μην αιφνιδιαστούν ξανά, επενδύοντας εγκαίρως στην αμυντική τους ικανότητα.
Τι προβλέπει το πλάνο
Η πρόταση της Επιτροπής περιλαμβάνει:
- Κοινές αμυντικές προμήθειες,
- Ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ–ΝΑΤΟ
- Στόχο οι ευρωπαϊκές και ουκρανικές βιομηχανίες να καλύπτουν το 60% των εξοπλισμών μέχρι το 2030.
Ειδικά για τις αγορές αμυντικού εξοπλισμού, προτείνεται:
- Τουλάχιστον το 40% των προμηθειών να γίνονται μέσω κοινών συμβάσεων έως το 2027
- Και το 55% των αγορών να προέρχεται από εταιρείες της ΕΕ και της Ουκρανίας έως το 2028.
Στρατηγικές προτεραιότητες και έργα
Το σχέδιο δίνει έμφαση σε εννέα κρίσιμους τομείς, όπου σήμερα η Ένωση παρουσιάζει κενά:
αεράμυνα, κυβερνοασφάλεια, πυροβολικό, drones, χερσαίες και ναυτικές δυνάμεις, συστήματα AI, πυρομαχικά και στρατιωτική κινητικότητα.
Μεταξύ των πρωτοβουλιών που προτείνονται, ξεχωρίζουν:
- Το Eastern Flank Watch, που θα ενσωματώνει συστήματα ξηράς και αέρος με τεχνολογία αντι-drones,
- Ο Ευρωπαϊκός Τοίχος Drones, για την καλύτερη θωράκιση των ανατολικών συνόρων,
- Η Ευρωπαϊκή Αεράμυνα Πολλαπλών Επιπέδων (Air Shield),
- Και η Διαστημική Ασπίδα Άμυνας, για την προστασία κρίσιμων δορυφορικών υποδομών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιδιώκει οι βασικές εγκρίσεις να έχουν δοθεί έως το τέλος του 2025, ώστε οι πρώτες εφαρμογές να ξεκινήσουν εντός του 2026.
Το οικονομικό πακέτο και τα «ευαίσθητα σημεία»
Για τη χρηματοδότηση των παραπάνω, η Επιτροπή σχεδιάζει να κινητοποιήσει έως και 800 δισ. ευρώ, μέσα από διάφορα εργαλεία:
- Το νέο πρόγραμμα SAFE για δανεισμό προς εξοπλισμούς (150 δισ. ευρώ),
- Το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Βιομηχανικό Πρόγραμμα (1,5 δισ. ευρώ),
- Το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Ταμείο,
- Και τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, από το 2027.
Ωστόσο, μία από τις βασικές προκλήσεις είναι η χαρτογράφηση της παραγωγικής ικανότητας και η διαχείριση κρίσιμων πρώτων υλών. Η ανησυχία αφορά την απροθυμία πολλών αμυντικών βιομηχανιών να μοιραστούν ευαίσθητα στοιχεία με τις Βρυξέλλες, επικαλούμενες θέματα ανταγωνιστικότητας και ασφάλειας.
Συγκλίσεις και αντιστάσεις εντός της ΕΕ
Αν και το σχέδιο ξεκαθαρίζει ότι η εθνική κυριαρχία σε ζητήματα άμυνας παραμένει αδιαπραγμάτευτη, αρκετές κυβερνήσεις δείχνουν επιφυλακτικότητα για τον ρόλο της ΕΕ.
Η Γερμανία, σε σχόλιό της στο προσχέδιο, τονίζει ότι προτεραιότητα είναι να εξασφαλιστεί η δυνατότητα των κρατών-μελών να εκπληρώνουν τους εθνικούς και διεθνείς στόχους άμυνας. Από την πλευρά της, η Σουηδία ζητά οι αξιολογήσεις να βασίζονται σε απτά αποτελέσματα και όχι σε μεθόδους, όπως οι κοινές προμήθειες.
Παρότι αναγνωρίζεται η ανάγκη για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ετοιμότητα, επισημαίνεται επίσης ότι η στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ παραμένει κομβικής σημασίας – ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος παράλληλων και δυσλειτουργικών δομών.
Ένα μήνυμα σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο
Το έγγραφο ολοκληρώνεται με έναν ευθύ λόγο για την πραγματικότητα που διαμορφώνεται:
«Καθεστώτα με αυταρχικά χαρακτηριστικά επιχειρούν όλο και πιο συχνά να παρεμβαίνουν στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας. Ταυτόχρονα, οι παραδοσιακοί σύμμαχοι μετακινούν την προσοχή τους σε άλλες περιοχές. Η Ευρώπη οφείλει να είναι προετοιμασμένη για τις συγκρούσεις του μέλλοντος».
newsbeast.gr
