Στο 20ο Διεθνές Συνέδριο Περιβαλλοντικής Εργονομίας (20th ICEE 2024) που έλαβε χώρα στο Jeju της Νότιας Κορέας, 3-7 Ιουνίου 2024, με συμμετοχή 29 χωρών από όλον τον κόσμο, συμμετείχαν οι υποψήφιοι διδάκτορες Εργοφυσιολογίας του ΤΕΦΑΑ ΕΚΠΑ Αναστάσιος Μακρής και Δημήτριος Στεργιόπουλος, μαζί με τους επιβλέποντες καθηγητές τους Μαρία Κοσκολού και Νίκο Γελαδά, αντίστοιχα. Σε διαγωνισμό μεταξύ 61 διδακτορικών φοιτητών, οι Α. Μακρής και Δ. Στεργιόπουλος ανέπτυξαν, ο πρώτος το ρόλο της κληρονομικότητας στην ικανότητα κρατήματος της αναπνοής για καταδυτικές δραστηριότητες και ο δεύτερος την επίδραση σύντομων αεροπορικών ταξιδιών στην απόδοση αθλητών και απέσπασαν το 1o και 3o βραβείο καλύτερης προφορικής ανακοίνωσης, αντίστοιχα. Ευχές για «εις ανώτερα!» στους δύο φοιτητές και θερμά συγχαρητήρια στους συντελεστές της σημαντικής αυτής διάκρισης που αναδεικνύει διεθνώς την υψηλού επιπέδου ερευνητική δραστηριότητα που επιτελείται στο ΤΕΦΑΑ του ΕΚΠΑ.
Ο κ. Αναστάσιος Μακρής του Περικλή, από την ακριτική Κω, του οποίου τα επιστημονικά ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στις φυσιολογικές αποκρίσεις του ανθρώπινου οργανισμού κατά την έκθεση σε αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες, εμπνεόμενος από το έργο του Ομότιμου Καθηγητή κ. Βασιλείου Κλεισούρα, του πατέρα της ελληνικής Εργοφυσιολογίας, μελέτησε, στα πλαίσια της μεταπτυχιακής του διατριβής, τη γενετική βάση της απόκρισης του σώματος κατά το κράτημα της αναπνοής (άπνοια) σε 22 ζευγάρια διδύμων (11 μονοζυγωτικών και 11 διζυγωτικών) κάτω από τη συνεχή επίβλεψη και την αμέριστη υποστήριξη της κ. Μαρίας Κοσκολού. Τα αποτελέσματα της μελέτης ανακοινώθηκαν στο 20ο ICEE 2024 και κατέδειξαν ότι η μέγιστη διάρκεια άπνοιας (κράτημα αναπνοής) είναι γενετικά καθορισμένη. Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης κληρονομησιμότητας της μέγιστης διάρκειας άπνοιας ανέρχεται στο 82%, στοιχείο που σημαίνει ότι το 82% των ατομικών διαφορών στη μέγιστη διάρκεια άπνοιας μπορεί να εξηγηθεί από γονιδιακές διαφορές. Η σημασία αυτής της μελέτης είναι μεγάλη, γιατί, παρόλο που πολλές μελέτες αναφέρουν ότι οι διαφορές σε αποκρίσεις των ανθρώπων σε αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες οφείλονται πιθανώς στους διαφορετικούς γονότυπους, μόνο λίγες από αυτές έχουν εξετάσει τον δείκτη της κληρονομησιμότητας .
Η γενετική προσέγγιση της άπνοιας αποτελεί πολύτιμο εργαλείο σε προπονητές και γυμναστές, καθώς επιτρέπει τη διαμόρφωση προσαρμοσμένων αθλητικών προγραμμάτων με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης των αθλητών άπνοιας, δυτών αλλά και σε γιατρούς και φυσικοθεραπευτές για τη διαμόρφωση προγραμμάτων πρόληψης χρόνιων παθήσεων, προγραμμάτων βελτίωσης της λειτουργικής ικανότητας του οργανισμού και της φυσικής κατάστασης για ασθενείς με χρόνια νοσήματα (νευροεκφυλιστικά νοσήματα, υπνική άπνοια κ.ά.)
Η σε πολλούς άγνωστη μέχρι τώρα Επιστήμη της Εργοφυσιολογίας ξεκίνησε από τους Σκανδιναβούς Johannes Lindhard και August Krogh, οι οποίοι στις αρχές του περασμένου αιώνα δημιούργησαν ένα μοναδικό θεμέλιο για να χτίσουν πάνω σε αυτό οι μαθητές τους, Erling Asmussen, Marius Nielsen και Erik Howhu-Christensen. Στα βήματά τους ο Bengt Saltin υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Erik Hohwu-Christensen, από τη δεκαετία του 1960 συνέχισε την παράδοση της Εργοφυσιολογίας.
Αυτής της παράδοσης είναι άξιοι συνεχιστές, η κ. Κοσκολού, η οποία είχε Καθηγητή τον Bengt Saltin, και οι επιστήμονες του Εργαστηρίου Εργοφυσιολογίας του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι καθημερινά ξεκλειδώνουν τα μυστικά του ανθρώπινου οργανισμού, μετρώντας ως ποιο βαθμό μπορεί ο ανθρώπινος οργανισμός να προσαρμοστεί στις πιέσεις και τις εντάσεις του περιβάλλοντος και προσφέρουν διαρκώς νέες επιστημονικές γνώσεις σχετικά με τη δυνατότητα παραγωγής έργου του ανθρώπου και τους περιορισμούς του. Αθλητική απόδοση, υγεία, ευρωστία και βιολογικές προσαρμογές αποτελούν συνεχείς προκλήσεις για τους επιστήμονες του Εργαστηρίου που με συνέπεια και υπευθυνότητα θεμελιώνουν την Εργοφυσιολογία στην Ελλάδα και επικοινωνούν την Επιστήμη τους σε όλο τον κόσμο.
