Στο δημοτικό στάδιο Γαλατσίου αντηχούν οι παθιασμένες φωνές νεαρών αγοριών που προπονούνται με την ποδοσφαιρική ομάδα της Νίκης Γαλατσίου. Ανάμεσά τους βρίσκεται ο Naser, που από τη θέση του επιθετικού κάνει αντεπίθεση, αποφεύγει τους αμυντικούς και στέλνει τη μπάλα στα δίχτυα.
«Όταν βρίσκομαι στο γήπεδο και σκοράρω, αισθάνομαι πολύ ωραία. Το ποδόσφαιρο είναι για μένα μια απέραντη αγάπη, που δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια», εξομολογείται ο Naser, ο οποίος βρήκε τη θέση του στην ομάδα με τη βοήθεια ενός προγράμματος υποστήριξης για νεαρούς ενήλικες πρόσφυγες, που υλοποιεί η ΜΕΤΑδραση με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Ο Naser άρχισε το ποδοσφαιρικό του ταξίδι από το παιδικό τμήμα μεγάλης ποδοσφαιρικής ομάδας στο Χαλέπι, στην πατρίδα του, τη Συρία. Ήθελε να γίνει σπουδαίος, σαν τον Lionel Messi και τον Ronaldinho, δύο αθλητές που θαυμάζει. Όμως, τα όνειρά του, όπως και πολλών από τους νεαρούς συμπατριώτες του, διακόπηκαν λόγω του πολέμου. Λίγο πριν γίνει 18, ο Naser έφυγε από τη Συρία μόνος του. Το ταξίδι του, δύσκολο και μακρύ, τον οδήγησε στο Ιράκ, στη συνέχεια στην Τουρκία και τελικά στην Κω.
«Ήταν μια δύσκολη απόφαση να φύγω από την πατρίδα μου, αλλά ήθελα να βρω ένα μέρος ειρηνικό, όπου θα μπορώ να ζω με ασφάλεια και να παίζω ποδόσφαιρο», θυμάται.
Για την Ελλάδα δεν ήξερε τίποτα, παρά μόνο τις μεγάλες ομάδες ποδοσφαίρου. Όταν βρέθηκε στην Αθήνα, νεαρός ενήλικας πλέον, ο Naser δεν είχε πού να μείνει. Τότε αποφάσισε να αναζητήσει βοήθεια και τελικά ήρθε σε επαφή με τη ΜΕΤΑδραση, μια μη κυβερνητική οργάνωση που παρέχει υποστήριξη σε νεαρούς πρόσφυγες.
Από την ημέρα της ενηλικίωσής τους και μετά, τα ασυνόδευτα παιδιά που ζουν στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις στο να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, αλλά και να βρουν στέγη και εργασία, προκειμένου να ενσωματωθούν στη χώρα.
«Οι συνθήκες αλλάζουν για τους ασυνόδευτους ανήλικους μόλις γίνουν 18 χρονών, γιατί χάνουν την πρόσβαση στις παροχές που είχαν προηγουμένως ως ασυνόδευτα παιδιά. Ωστόσο, η προοπτική τους, ώστε να γίνουν αυτόνομοι και ενεργοί συνεισφέροντας στην κοινωνία είναι μεγάλη», αναφέρει η Δώρα Τσοβίλη, από τον Τομέα Προστασίας Παιδιού της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Η ελληνική Πολιτεία έχει θεσπίσει μια νέα νομοθεσία, με την οποία δίνει δεκαετή άδεια παραμονής σε πρώην ασυνόδευτους ανήλικους που έχουν ολοκληρώσει τρία χρόνια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα.
«Αυτή η νομοθετική αλλαγή είναι σημαντική, καθώς αμβλύνει την αβεβαιότητα που νιώθουν πολλά ασυνόδευτα παιδιά και νεαροί ενήλικες για το μέλλον τους. Πρέπει να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτό, καθώς είναι εξίσου σημαντικό τώρα να αντιμετωπίσουμε τις ανάγκες αυτών των νέων ανθρώπων ολιστικά», τονίζει η κ. Τσοβίλη.
Η ΜΕΤΑδραση σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υλοποιούν το Πρόγραμμα 18+, με στόχο να δημιουργήσουν ένα ασφαλές περιβάλλον για ασυνόδευτα αγόρια και κορίτσια που ενηλικιώνονται, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της αυτονόμησής τους και στην ομαλή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία. Μέσα από το Πρόγραμμα 18+ δεν παρέχεται στους νεαρούς πρόσφυγες μόνο ασφαλής στέγαση, αλλά και νομική συνδρομή, διερμηνεία και ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Επίσης, οι πρόσφυγες μαθαίνουν ελληνικά, υποστηρίζονται στην αναζήτηση εργασίας και τις περαιτέρω σπουδές τους, αλλά και στην επίτευξη των στόχων τους.
Ο Naser μένει με άλλους τρεις συγκατοίκους σε ένα ισόγειο διαμέρισμα του προγράμματος στο κέντρο της Αθήνας. Στο δικό του δωμάτιο, δύο αντικείμενα έχουν ιδιαίτερη θέση και μαρτυρούν την αγάπη του για το ποδόσφαιρο: ένα ζευγάρι κίτρινα παπούτσια και μια λευκή μπάλα. Ο αγαπημένος του χώρος, όμως, είναι η κουζίνα, όπου περνάει πολύ χρόνο μαγειρεύοντας.
«Το να ζω σε διαμέρισμα με κάνει να νιώθω περισσότερο ανεξάρτητος. Επίσης, με βοηθάει να γνωρίσω την πόλη καλύτερα», περιγράφει.
Η κοινωνική λειτουργός της ΜΕΤΑδρασης, Χριστιάννα Παπαδοπούλου, θυμάται την πρώτη τους συνάντηση, όταν ο Naser, παρόλο που δεν ήξερε καθόλου ελληνικά ή αγγλικά, επαναλάμβανε διαρκώς τη λέξη «football» («ποδόσφαιρο»). Εκείνη κατάλαβε αμέσως την αγάπη του για το άθλημα και κανόνισε να ενταχθεί στην ομάδα της Νίκης Γαλατσίου, που έκανε δωρεά την εγγραφή και τις συνδρομές του, και του παρείχε τον αθλητικό εξοπλισμό που χρειαζόταν.
Η ίδια περιγράφει πόσο μεγάλη εξέλιξη έχει ο Naser από τότε που μπήκε στο Πρόγραμμα 18+ μέχρι σήμερα. «Ήταν ένα παιδί φοβισμένο, τραυματισμένο, που ζούσε στο δρόμο. Σήμερα αντιμετωπίζει με αισιοδοξία όλες τις δυσκολίες».
Σήμερα, ο 20χρονος Naser δεν χάνει καμία προπόνηση, παρόλο που είναι βραδινές και διαρκούν σχεδόν ως τα μεσάνυχτα. Προσπαθεί σκληρά για να βελτιώσει την τεχνική του. Το φιλικό κλίμα είναι διάχυτο μεταξύ των παικτών, οι οποίοι κάνουν αστεία μεταξύ τους και προσπαθούν να διδάξουν στον Naser ελληνικές λέξεις. «Πάσα», «μπράβο», «δεν πειράζει», είναι μερικές από τις φράσεις που επαναλαμβάνει συνέχεια και ο ίδιος.
Ο προπονητής της ομάδας, Γιώργος Κουφόπουλος, εξηγεί πώς η ομάδα αγκαλιάζει τους πρόσφυγες και ότι τα παιδιά ανεξαρτήτως καταγωγής αισθάνονται οικεία μεταξύ τους. «Το ποδόσφαιρο ενώνει λαούς και ανθρώπους. Δεν βλέπουμε τους πρόσφυγες ως διαφορετικούς. Όλα τα παιδιά είναι ισότιμα μέλη της ομάδας», λέει.
Ο ίδιος ο Naser νιώθει ότι έχει βρει μια οικογένεια στη χώρα ανάμεσα στους κοινωνικούς λειτουργούς που τον στηρίζουν, στους συγκατοίκους και στους συμπαίκτες του. Δεν ασχολείται μόνο με τις προπονήσεις, αλλά διαβάζει με επιμονή ελληνικά για να μπορεί να επικοινωνεί με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και σιγά σιγά να αυτονομηθεί.
«Το ποδόσφαιρο σού μαθαίνει πολλά. Είναι ευεξία, υγεία, ηθική. Όταν προπονείσαι με μια ομάδα, αποκτάς την ηθική της ομάδας και το ομαδικό πνεύμα. Το ποδόσφαιρο περιέχει ολόκληρη τη ζωή», λέει χαρακτηριστικά ο Naser και ονειρεύεται τη μέρα που θα καταφέρει να ασχοληθεί επαγγελματικά με το αγαπημένο του άθλημα.
* Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες υποστηρίζει τις προσπάθειες ένταξης των νεαρών προσφύγων στην ελληνική κοινωνία μέσα από ολιστικά προγράμματα υποστηριζόμενης αυτόνομης διαβίωσης, σε συνεργασία με εταίρους, όπως η ΜΕΤΑδραση και το International Rescue Committee. Ταυτόχρονα, εργάζεται για τον μετασχηματισμό των προγραμμάτων αυτών στην κατεύθυνση της κοινωνικής στέγασης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού, μεταξύ των οποίων τα ασυνόδευτα παιδιά πρόσφυγες που ενηλικιώνονται, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.
