Το πράσινο φως για τη θέσπιση του μέγιστου ορίου ταχύτητας στα 30 χλμ. μέσα στις πόλεις, αλλά και για τη νομιμοποίηση υπό όρους των διηθήσεων των δικύκλων –της κυκλοφορίας τους δηλαδή ανάμεσα στα αυτοκίνητα– δίνει, όπως όλα δείχνουν, ο νέος ΚΟΚ που αναμένεται να βγει σε δημόσια διαβούλευση στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Ο νέος ΚΟΚ, τον οποίο προωθεί ο υφυπουργός Μεταφορών Βασίλης Οικονόμου, κινείται στη λογική της τιμωρίας του οδηγού και όχι του οχήματος. Αρα, το όχημα που μπορεί να εξυπηρετεί και άλλα μέλη της οικογένειας «απενοχοποιείται», με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις να μην αφαιρούνται οι πινακίδες, αλλά μόνο η άδεια οδήγησης του οδηγού. Παραβάσεις που αποτελούν τη νούμερο 1 αιτία πρόκλησης ατυχημάτων, όπως η χρήση κινητού τηλεφώνου, θεωρούνται υψηλής επικινδυνότητας και επιβάλλεται πρόστιμο 350 ευρώ, ενώ το δίπλωμα αφαιρείται για 30 ημέρες.
Βαρύς πέφτει ο πέλεκυς για το αλκοόλ στο τιμόνι. Για τις περιπτώσεις όπου η συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα κατά την οδήγηση κινείται στα όρια μεταξύ 0,50 g/l έως 0,80 g/l, το πρόστιμο αγγίζει τα 350 ευρώ, ενώ η άδεια οδήγησης αφαιρείται για 1 μήνα. Εάν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα ξεπεράσει το 1,10 g/l, ο παραβάτης τιμωρείται με πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαιρείται η άδεια οδήγησης για 180 ημέρες, ακινητοποιείται το όχημα, ενώ προβλέπεται και ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο μηνών. Βαριά είναι τα πρόστιμα και για την υπέρβαση του ορίου ταχύτητας. Ενώ στις διατάξεις του ΚΟΚ που ισχύουν σήμερα επιβάλλεται πρόστιμο 20 ευρώ για υπερβάσεις του ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ./ώρα, με τον νέο ΚΟΚ το πρόστιμο αυξάνεται στα 150 ευρώ.
Το σχέδιο για 1.000 κάμερες στην Αττική
Οι αλλαγές έρχονται σε μια περίοδο όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει τις χειρότερες θέσεις ως προς τον αριθμό των νεκρών στην άσφαλτο, με τους ειδικούς να εκπέμπουν SOS για την οδική ασφάλεια. Το 2023 στην Ελλάδα οι νεκροί από τροχαία ανήλθαν στους 621, αριθμός που αντιστοιχεί σε 52 νεκρούς τον μήνα. Ετσι, η χώρα μας καταγράφει την 4η χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη, με 60 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων έναντι 46 του μέσου όρου της Ε.Ε.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στον νέο ΚΟΚ οι ποινές κατηγοριοποιούνται με βάση την επικινδυνότητά τους σε χαμηλής, μεσαίας και υψηλής επικινδυνότητας, ενώ προβλέπονται ποινές και για αντικοινωνικές συμπεριφορές. Μια συνηθισμένη παραβίαση από ανεύθυνους οδηγούς είναι η στάση και η στάθμευση σε χώρους ΑμεΑ. Σε αυτή την περίπτωση επιβάλλεται πρόστιμο 150 ευρώ και αφαιρείται η άδεια οδήγησης για 30 ημέρες.
Ενδεικτικά, στην κατηγορία των παραβάσεων χαμηλής επικινδυνότητας ανήκουν η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη από πεζό, στις μεσαίας επικινδυνότητας η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας έως 20 χλμ./ώρα, καθώς και η μη χρήση ζώνης – κράνους από τον οδηγό. Το πρόστιμο σε αυτή την περίπτωση κινείται στα 150 ευρώ, ενώ αφαιρείται η άδεια για 20 ημέρες, όταν σήμερα το πρόστιμο είναι μηδενικό και προβλέπεται η αφαίρεση του διπλώματος αλλά και των πινακίδων για 60 ημέρες. Στις υψηλής επικινδυνότητας εντοπίζονται η χρήση του κινητού τηλεφώνου, αλλά και η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας άνω των 30 χλμ./ώρα. Παράλληλα, βαρύ είναι το πρόστιμο για τις περιπτώσεις της παραβίασης του ερυθρού σηματοδότη, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αιτίες πρόκλησης ακόμη και θανατηφόρων δυστυχημάτων. Σε περιπτώσεις υποτροπής, «τα πρόστιμα αυξάνονται γεωμετρικά», αναφέρουν πηγές με γνώση.
Φάκελος οδική ασφάλεια: Οι αλήθειες που προσπερνάμε
30 χλμ./ώρα στον αστικό ιστό
Επίσης με τον νέο ΚΟΚ «κλειδώνει», όπως όλα δείχνουν, η μείωση του ορίου ταχύτητας στον αστικό ιστό από τα 50 χλμ. στα 30 χλμ. Μία από τις θλιβερές πρωτιές της Ελλάδας είναι ότι κατέχει από τα υψηλότερα ποσοστά νεκρών σε τροχαία δυστυχήματα που συμβαίνουν σε κατοικημένες περιοχές (50% στο σύνολο των θανατηφόρων τροχαίων) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που είναι στο 38%. Η γενική διάταξη του νέου ΚΟΚ ορίζει πως το ανώτατο όριο ταχύτητας μειώνεται στα 30 χλμ. στα αστικά κέντρα, κάτι φυσικά που δεν αφορά τους μεγάλους κεντρικούς οδικούς άξονες. Η συγκεκριμένη διάταξη θα έχει μεταβατική ισχύ για περίπου ένα χρόνο, ενώ θα παρέχεται το δικαίωμα στους δήμους να παρέμβουν στα όρια ταχύτητας στις δημοτικές οδούς. Οι συγκοινωνιολόγοι τονίζουν ότι «όταν ένα αυτοκίνητο κινείται με ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, η πιθανότητα θανάσιμου ή σοβαρού τραυματισμού του ευάλωτου χρήστη (πεζού, χρήστη μοτοσικλέτας, ποδηλάτου, ηλεκτρικού πατινιού) σε περίπτωση ατυχήματος είναι 20%, ενώ εάν κινείται με 50 χλμ./ώρα ξεπερνά το 80%».
Ο νέος ΚΟΚ φέρνει αλλαγές και για τα δίκυκλα. Ετσι, οι λεγόμενες διηθήσεις των δικύκλων, κυκλοφορία ανάμεσα σε σταματημένα οχήματα ή οχήματα που κινούνται με χαμηλές ταχύτητες, πλέον νομιμοποιούνται. Ως συνδυαστικό μέτρο προτείνεται επίσης η δημιουργία μιας «ζώνης» πίσω από την πεζοδιάβαση για τα δίκυκλα, αποκτώντας έτσι προτεραιότητα στην κυκλοφορία. Επίσης, θα επιτρέπεται να σταθμεύουν μόνο κάθετα στο οδόστρωμα και όχι παράλληλα, κάτι που εξοικονομεί γενικώς χώρους στάθμευσης για τα οχήματα. Επικείμενες αλλαγές, όπως οι διηθήσεις των δικύκλων –η νομιμοποίηση της «σφήνας», όπως λένε ορισμένοι–, έχουν προκαλέσει προβληματισμό. Αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με απόφαση του Αρείου Πάγου, μόνο οι οδηγοί των δικύκλων που κινούνται μεταξύ των διακεκομμένων διαχωριστικών λωρίδων κυκλοφορίας ευθύνονται για πιθανό τροχαίο συμβάν και όχι τα αυτοκίνητα. Η «Κ» φιλοξενεί ένα ντιμπέιτ για το θέμα.
Τάξη και κανόνες στους ελιγμούς
Οι μοτοσικλετιστές που προσπερνούν τα άλλα οχήματα ανάμεσα από τις λωρίδες κυκλοφορίας (διήθηση κυκλοφορίας) είναι μια πραγματικότητα στις ευρωπαϊκές πόλεις και ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, που είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των μοτοσικλετών που κυκλοφορούν. Είναι μια πρακτική πολύ βολική για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας των μοτοσικλετών, οι οποίες είναι και φιλικότερες προς το περιβάλλον και επιβαρύνουν λιγότερο τη συμφόρηση της κυκλοφορίας σε σχέση με τα επιβατικά οχήματα. Υπό συνθήκες, η πρακτική αυτή μπορεί να είναι και επικίνδυνη και παράνομη, ειδικά όταν η μοτοσικλέτα και τα άλλα οχήματα κινούνται με παρόμοιες ή και υψηλές ταχύτητες.
Ενας μισοτελειωμένος ΚΟΚ
Η πρόθεση για εισαγωγή νέας διάταξης στον ΚΟΚ για τη ρύθμιση του τρόπου διήθησης των μοτοσικλετών έρχεται να βάλει τάξη και κανόνες στο φαινόμενο αυτό, απομονώνοντας τις λίγες κακές συμπεριφορές που μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνες. Η πρόταση των συγκοινωνιολόγων είναι να επιτρέπεται η κατ’ εξαίρεση κίνηση των μοτοσικλετών σε αστικές οδούς με τουλάχιστον δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, μεταξύ των δύο λωρίδων της ίδιας κατεύθυνσης (διήθηση) εφόσον: (α) Η ταχύτητά τους δεν υπερβαίνει τα 30 χλμ./ώρα, (β) τα λοιπά οχήματα είναι ακινητοποιημένα ή η ταχύτητα αυτών είναι μικρότερη της ταχύτητας της διήθησης.
Βέβαια, στις περιπτώσεις αυτές οι οδηγοί μοτοσικλετών υποχρεούνται σε παραχώρηση προτεραιότητας, μείωση ταχύτητας ή και ακινητοποίηση εάν είναι αναγκαίο για την αποφυγή ατυχήματος και θα πρέπει να τηρούν ασφαλή πλευρική απόσταση με τα υπόλοιπα οχήματα και να μη δημιουργούν κίνδυνο για τους υπόλοιπους οδηγούς ή πεζούς. Είναι προφανές ότι οι παραπάνω ταχύτητες κίνησης αφορούν κυκλοφορία εντός της πόλης και όχι στο κάθε είδους υπεραστικό οδικό δίκτυο, που οι ταχύτητες είναι πολύ υψηλότερες και κάθε τέτοια «σφήνα» είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη.
Το πρόβλημα με τα τροχαία στην Ελλάδα
Η εμπειρία από τα λίγα ευρωπαϊκά κράτη που κατά καιρούς εισήγαγαν παρόμοιες διατάξεις στον ΚΟΚ (Γαλλία, Αυστρία, Βέλγιο) έχει δείξει ότι η επιρροή αυτής της «τακτοποιητικής» διάταξης δεν έχει σημαντικό αποτύπωμα (θετικό ή αρνητικό) ούτε στον αριθμό των οδικών ατυχημάτων ούτε στις υφιστάμενες συνήθειες και πρακτικές των οδηγών μοτοσικλετιστών και οδηγών των άλλων οχημάτων, καθότι η πλειονότητα της κυκλοφορίας έχει βρει την ισορροπία της. Στις πόλεις της Ελλάδας που έχουν υψηλή κυκλοφορία μοτοσικλετιστών, η νέα διάταξη μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη διότι θα γνωρίζουν και οι μοτοσικλετιστές και η Τροχαία τις επικίνδυνες συμπεριφορές που πρέπει να αποφεύγονται.
Κίνδυνος για νέα προβλήματα
Η κίνηση δικύκλων ανάμεσα σε σταματημένα ή αργά κινούμενα οχήματα σε οδούς δύο ή περισσότερων λωρίδων (διήθηση δικύκλων) είναι πράγματι νόμιμη ή ανεκτή πρακτική ανά την υφήλιο. Παρουσιάζει κυκλοφοριακά πλεονεκτήματα και υπό συγκεκριμένες συνθήκες προστατεύει τους δικυκλιστές από τους ρύπους, αλλά κυρίως από οπισθομετωπικές συγκρούσεις, κάτι που αναγνωρίζεται από τη διεθνή έρευνα. Η διήθηση δικύκλων είναι σήμερα ευρέως ανεκτή στο ελληνικό οδικό δίκτυο, οι δε οδηγοί των λοιπών οχημάτων είναι συνηθισμένοι και μάλλον προσεκτικότεροι έναντι αυτής κατά την πραγματοποίηση ελιγμών. Παρ’ όλα αυτά η διήθηση έχει μειονεκτήματα, τα οποία στις ελληνικές συνθήκες των φτωχών οδικών χαρακτηριστικών, αλλά και της «ιδιαίτερης» συμπεριφοράς των οδηγών, εγείρουν προβληματισμούς.
Πεζός στην Ελλάδα: Ενα καθημερινό θρίλερ
Κατ’ αρχάς, η νομιμοποίηση της διήθησης μάλλον θα ωθήσει τους δικυκλιστές σε περαιτέρω υποεκτίμηση των όποιων κινδύνων από άλλα οχήματα, αλλά και σε υψηλότερη ταχύτητα κίνησης. Η διήθηση προϋποθέτει χαμηλές ταχύτητες, οι οποίες δεν υπερβαίνουν τα 10 χλμ./ώρα, αλλά κυρίως τη συνετή οδήγηση από τους δικυκλιστές. Τα παραπάνω είναι προφανές ότι είναι πρακτικά αδύνατο να επιβληθούν. Δημιουργούνται δε επιπλοκές σε θέματα ευθύνης έπειτα από κάποιο ατύχημα, καθώς πλέον καθίστανται δυνητικά συνυπεύθυνοι οι εμπλεκόμενοι οδηγοί των λοιπών οχημάτων, ακόμη και αν ο δικυκλιστής δεν τηρεί τους όποιους κανόνες της διήθησης.
Αυτό και μόνο το γεγονός μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα ασφάλιστρα των διαφόρων κατηγοριών οχημάτων. Στις μη σηματοδοτούμενες διαβάσεις πεζών, θα είναι πλέον πιθανότερο να διέλθει κάποιο δίκυκλο ανάμεσα από άλλα σταματημένα οχήματα, χωρίς να παραχωρήσει προτεραιότητα στους πεζούς, καθώς ο οδηγός του δεν θα έχει επαρκή ορατότητα έναντι των πεζών ή ακόμη και της ύπαρξης διάβασης. Τέλος, είναι πιθανή η αύξηση της έντασης περιστατικών διαμάχης και αρνητικών αντιδράσεων οδηγών Ι.Χ. με δικυκλιστές.
Σε ποια ηλικία πρέπει κάποιος να σταματάει την οδήγηση;
Η θεσμοθέτηση της διήθησης δικύκλων θέτει μία επιπλέον πολυπλοκότητα σε ό,τι αφορά τους κανόνες κυκλοφορίας, τόσο στους δικυκλιστές όσο και στους λοιπούς οδηγούς της οδού. Καθώς όμως η τήρηση των κανόνων αυτών επαφίεται κυρίως στον «πατριωτισμό» όλων μας, καλό θα είναι το συγκεκριμένο μέτρο να αποτε-λεί όχι απλώς μια γενική πρόβλεψη του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, αλλά να εφαρμόζεται μόνο όπου πραγματικά αυτό είναι εφικτό και απαραίτητο για κυκλοφοριακούς λόγους, με την εφαρμογή κατάλληλης σήμανσης και προειδοποίησης των χρηστών της οδού.
Πηγή: Kathimerini.gr
