Όταν ο Servin και η Asma έφτασαν στη Λέρο τον Δεκέμβριο του 2018, δεν φανταζόντουσαν ότι τρία χρόνια μετά θα είχαν στο νησί μια νέα ζωή, μια πανέμορφη κορούλα και μια κοινότητα που τους υποδέχτηκε.
«Όταν φτάσαμε στη Λέρο, δεν ήταν μέσα στα σχέδιά μας να μείνουμε εδώ. Αλλά γνωρίσαμε μια οικογένεια που μας άνοιξε το σπίτι της, μας αγκάλιασε και πήραμε την απόφαση να μείνουμε στο νησί… Χτίσαμε τη νέα μας ζωή εδώ», αναφέρει ο Servin, ένας πρόσφυγας από το Ιράν ο οποίος εργάζεται και ζει στη Λέρο χαρούμενα μαζί με τη γυναίκα του και την κόρη του.
O Servin και η γυναίκα του Asma αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους το Ιράν για θρησκευτικούς λόγους. Καθώς δεν είχαν άλλο τρόπο να φτάσουν σε ασφαλές μέρος, αναγκάστηκαν να διαφύγουν από την Τουρκία στην Ελλάδα μέσα σε μια μικρή βάρκα. Ωστόσο, στη διάρκεια του ταξιδιού τούς εγκατέλειψαν εν μέσω της θάλασσας και μόνο από τύχη κατάφεραν να φτάσουν ζωντανοί στις ακτές της Λέρου.
Μετά την καταγραφή τους έμειναν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Λέρου. Οκτώ περίπου μήνες αργότερα, η Asma βρήκε δουλειά στην κουζίνα ενός τοπικού εστιατορίου. Ο αδερφός του ιδιοκτήτη προσέφερε δουλειά στη συνέχεια και στον άντρα της Servin σε ένα μικρό λιμανάκι του νησιού.
Το ότι βρήκαν δουλειά ήταν πολύ σημαντικό για το ζευγάρι, γιατί αρχικά τα αιτήματα ασύλου τους απορρίφθηκαν και δεν δικαιούνταν πια να λαμβάνουν βοήθεια. Άσκησαν προσφυγή και τελικά, τον Μάιο του 2021, τους δόθηκε προσφυγικό καθεστώς. Σχεδόν την ίδια στιγμή, καλωσόρισαν στη ζωή τους ένα κοριτσάκι, το οποίο είναι πλέον σχεδόν ενός έτους και η μόνη ζωή που έχει γνωρίσει είναι αυτή στο νησί.
Αν και ο Servin και η Asma υπήρξαν τυχεροί και είχαν σημαντική στήριξη, οι γραφειοκρατικές και τεχνικές δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα για να ενταχθούν είναι πολλές και ορισμένες φορές αποθαρρυντικές. Η υποστήριξη των προσφύγων για να ξεπεράσουν τα εμπόδια αυτά αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Η Ύπατη Αρμοστεία και το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου υπέγραψαν τον Οκτώβριο του 2021 ένα Μνημόνιο Συνεργασίας για την Ένταξη. Η Ύπατη Αρμοστεία θα υποστηρίξει τη στρατηγική ένταξης της κυβέρνησης, ενώ εγκαινιάζει φέτος νέες πιλοτικές πρωτοβουλίες. Θα δοθεί έμφαση στη συνεργασία με τις ελληνικές αρχές, προκειμένου να απλοποιηθούν οι διοικητικές και νομοθετικές διατάξεις που αφορούν στην ένταξη.
Για τον Servin, η στήριξη από την κοινότητα υπήρξε πολύ σημαντική καθώς διευκόλυνε την ένταξή τους στη ζωή στην Ελλάδα. «Έχουμε πολλούς φίλους εδώ. Συναδέλφους και γείτονες. Μαζευόμαστε όλοι μαζί για να φάμε και να πιούμε κάτι, είτε έρχονται εκείνοι στο σπίτι μας είτε πηγαίνουμε εμείς στο δικό τους. Έχουμε τον δικό μας μικρό κοινωνικό κύκλο εδώ», λέει ο Servin.
Ένας από τους ανθρώπους που αγκάλιασε με ζεστασιά τον Servin και την Asma είναι η Ματίνα Κατσιβέλη, ένας άνθρωπος που βοηθάει εθελοντικά τους πρόσφυγες εδώ και δεκαετίες. Η Ματίνα έγινε νονά της μικρής κόρης του ζευγαριού πέρυσι το καλοκαίρι. «Ο Servin και η Asma είναι ένα υπέροχο ζευγάρι. Πέρασαν δύσκολα, όμως, εν τέλει, με την ένταξή τους κέρδισε η τοπική κοινωνία μια όμορφη οικογένεια. Δεν είναι όφελος αυτό για όλους;», λέει.
Η ένταξη απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση σε επίπεδο κυβέρνησης, δημοτικών αρχών αλλά και κοινότητας. Η συμπερίληψη των προσφύγων στην Ελλάδα δεν έχει οφέλη μόνο για τους ίδιους αλλά και για την τοπική κοινωνία και την οικονομία της χώρας υποδοχής.
Ο Servin πιστεύει ακράδαντα ότι το να μάθεις να επικοινωνείς είναι πολύ σημαντικό για να καταφέρεις να ενταχθείς. «Το μόνο που χρειάζεται είναι να είσαι ανοιχτός στην επικοινωνία. Δεν έχει σημασία εάν δεν μιλάς τη γλώσσα ή εάν είσαι ξένος. Εάν το θέλεις, θα βρεις έναν τρόπο να επικοινωνήσεις», τονίζει.
Για πολλούς πρόσφυγες, το ότι δεν ξέρουν την ελληνική γλώσσα έχει επηρεάσει αρνητικά την πρόσβασή τους σε περαιτέρω βασικές υπηρεσίες που δικαιούνται που μπορεί να αφορούν τη στέγαση και την εργασία. Η Ύπατη Αρμοστεία και οι εταίροι της στηρίζουν τους αιτούντες άσυλο και τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες στην πρόσβαση σε μαθήματα ελληνικών, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία ένταξής τους.
Παρά τις πολλές δυσκολίες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν πολλοί πρόσφυγες, για αρκετούς από αυτούς η Ελλάδα έχει γίνει το νέο τους σπίτι.
«Τα τελευταία τρία χρόνια, είχαμε και καλές και κακές μέρες. Υπάρχουν ακόμα δυσκολίες που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε. Μερικές φορές πασχίζουμε να τα βγάλουμε πέρα, όπως και πολλές ελληνικές οικογένειες. Αλλά προς το παρόν, δεν είναι στα σχέδιά μας να πάμε αλλού… Έχουμε εδώ ανθρώπους που μας αγαπούν, και τους αγαπάμε κι εμείς», προσθέτει ο Servin.
