Όταν γίνεται συζήτηση για τη Ζιά, εννοούμε ένα από τα ωραιότερα ορεινά χωριά της πατρίδας μας.
Το πρωινό της Κυριακής γίνεται ξεχωριστό, με την απόδραση μας στο ορεινό χωριό Ζιά. Εκεί όπου η γλυκόλαλη καμπάνα, μας καλεί στην Εκκλησία της Κοιμήσεως της Παναγιάς, στο αγαπημένο Ιερό Μοναστηριακό Κουβούκλιο του χωριού.
Αφού παρακολουθήσουμε την Θεία Λειτουργία με κατάνυξη, νοιώθουμε ευλογημένοι. Τριγυρισμένοι από παμπάλαιες εικόνες διαφόρων Αγίων και ακόμη πιο παλιές Αγιογραφίες, με το ταπεινό, ωχρό φως των καντηλιών, να τρεμοπαίζει και τα λιγοστά κεριά στο μανουάλι, να τις φωτίζουν, μας προκαλούν μόνο πίστη και δέος.
Η ιστορική αυτή Εκκλησία, είναι μια από τους παλαιότερους Χριστιανικούς Ναούς και από το 1800, αποτελεί το κόσμημα του χωριού. Ένα χωριό βυθισμένο στο πράσινο και σκαρφαλωμένο στην ποδιά του βουνού Δίκαιος, ύψους 846 μέτρων. Για κορώνα του έχει το πανέμορφο Εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Χριστού. Καθισμένο σαν λευκό περιστεράκι στον επιβλητικό ορεινό, καφετί, πέτρινο όγκο, ευλογεί όλο το νησί.
Σταθήκαμε για λίγο στην διπλανή ταβέρνα, για να δούμε όλη την χώρα της Κω, να ξεδιπλώνεται σαγηνευτικά μπροστά μας. Ταξιδέψαμε το βλέμμα μας ως το απέραντο μπλε του Αιγαίου, εκεί που η θάλασσα, συνομιλεί μυστικά με τον ορίζοντα. Αποφασίσαμε να ακολουθήσουμε τα πέτρινα σκαλοπάτια, που μας έφεραν μέχρι το ιστορικό Μοναστήρι της Κεφαλόβρυσης. Άλλη μια Εκκλησία, αφιερωμένη στην Χάρη της Παναγίας μας. Η αστείρευτη πηγή, που τροφοδοτεί όλο το πεδινό χωριό, Ζιπάρι, θεριεύει τις αμέτρητες καρυδιές, μαζί και την γύρω βλάστηση. Ένα νερόμυλος στέκει ακόμη εκεί, θυμίζοντας μας, πως υπήρχαν στο βουνήσιο χωριό και πολλοί άλλοι. Η μεθυστική μυρωδιά της δάφνης και της λυγαριάς, μας συνόδεψε ως το διπλανό πυκνοφυτεμένο δάσος. Εκεί φιλοξενούνται δεκάδες πουλιά, πεταλούδες και μικρά και μεγάλα ερπετά. Με λύπη διαπιστώσαμε, ότι τα πανύψηλα περήφανα κυπαρίσσια, αργοπεθαίνουν αβοήθητα, και ξεραίνονται, από την κατάρα της ασθένειας ‘βαμβακίασης’. Κατεβήκαμε με την συντροφιά των φλύαρων τζιτζικιών, ως την κεντρική Πλατεία του χωριού, για να δροσιστούμε με ντόπια, κατακόκκινη κανελλάδα, σε παραδοσιακό καφενείο. Αποφασίσαμε να γευθούμε ψητό κατσικάκι στην γάστρα, πάνω στις κληματόβεργες, που η δελεαστική μυρωδιά του μας καλούσε, από την διπλανή ταβέρνα. Με την νοστιμιά για συντροφιά και τις μοναδικές εικόνες για παρέα, κατηφορίσαμε, ανάμεσα σε δεκάδες τουριστικά μαγαζιά, που πουλούσαν διάφορα ενθύμια.
Στο τέλος μας αποζημίωσε το ροδόχρωμο, ηλιοβασίλεμα. Τουρίστες κάθε φυλής, κατέβαιναν από τα λεωφορεία, για να θαυμάσουν και να αποθανατίσουν την μαγευτική Δύση του ήλιου. Πήραμε την ειδυλλιακή εικόνα της ορεινής Ζιάς μαζί μας, όπως και την σκέψη, πως αυτό το βουνίσιο χωριό, δεν θα πρέπει να το καταστρέψει ούτε η αλόγιστη δόμηση, ούτε η κυκλοφοριακή ασφυξία, αλλά ούτε και το πέρασμα κάποιων δρόμων, που θα εξυπηρετήσουν ολίγα συμφέροντα. Τα παραδοσιακά, ασπρισμένα σπίτια με τις ανθισμένες γλάστρες στην αυλή, να μυρίζουν δυόσμο και βασιλικό και τα πέτρινα στενοσόκακα, δεν τα συναντάς τόσο συχνά. ούτε τα ξεπουλάς σε ξένους.
Η Ζιά είναι πανέμορφη, γενναιόδωρα προικισμένη από την φύση και έτσι παραδοσιακή, θα πρέπει να μείνει. Επιβάλλεται η προστασία του ανεκτίμητου δάσους της Ζιάς, με χίλιες δυο θυσίες. Διότι οι καύσωνες και η απροσεξία μερικών ανεύθυνων ατόμων, πολύ εύκολα βάζουν πυρκαγιές και παραδίδουν στις φλόγες, την πολύτιμη χλωρίδα και την πανίδα του νησιού μας. Κλείνοντας, ας κάνουμε έκκληση στην Πολιτεία ώστε να βρίσκονται περισσότεροι φύλακες στο δάσος. Να γίνουν και άλλες αντιπυρικές ζώνες και να υπάρχουν, πιο πολλοί πυροσβεστικοί κρουνοί. Κυρίως όμως οι πολίτες να αγαπούν και να προσέχουν, με υπευθυνότητα το δάσος, σαν το σπίτι τους. Το καταπράσινο και πυκνοφυτεμένο δάσος της Ζιάς, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει, από τα υπέροχα δάση της Ελβετίας.
Ξανθίππη Αγρέλλη
