ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΣ - Λαμπρή και μεγάλη, η καλοκαιρινή γιορτή της Ορθοδοξίας μας, για την Παναγία την Παντάνασσα και προστάτιδα όλου του κόσμου.
Θεωρείται το θερινό Πάσχα των Χριστιανών, αφού έπειτα από δεκαπενθήμερη αυστηρή νηστεία θα ‘πασχάσουν’ στο πλούσιο γιορτινό τραπέζι. Σε μερικά μέρη τηρούν το εθιμικό τάξιμο, να μαυροφορούν οι γυναίκες για δεκαπέντε ημέρες. Χαρούμενες οι καμπάνες των Εκκλησιών, καλούν του Χριστιανούς, στον κατανυκτικό Εσπερινό και στην Θεία Λειτουργία τη μεγάλη ημέρα, της Σεπτής Κοίμησης της Θεοτόκου. Στους Ιερούς Ναούς, στους λατρευτικούς χώρους, όπου κυριαρχεί η κατάνυξη, με δέος έψαλλαν όλο τον Δεκαπενταύγουστο, τις Ιερές Παρακλήσεις προς την Μητέρα όλου του κόσμου την Πανάγια. Η Μεγαλόχαρη, μεσιτεύει για την συγχώρηση των αμαρτιών και την θεραπεία των σωμάτων και των ψύχων. ‘Προστασία των Χριστιανών’, η πολύτιμη παρουσία της Μεγαλόχαρης, είναι παρηγοριά στη στενοχώρια και στη λύπη, ηρεμία στη θύελλα της ψυχής, ανάπαυλα στην κούραση, λύση στα προβλήματα, ελπίδα στην απελπισία και ίαση στην ασθένεια. Άλλωστε ‘Παναγιά μου βοήθα’ ή ‘ Παναγιά μου σώσε μας,’ φωνάζουμε όλοι οι πιστοί σε δύσκολες στιγμές.
Εφέτος και πάλι πλημμυρίζουν οι Εκκλησίες και τα Εξωκλήσια από ευλαβείς προσκυνητές. που σπεύδουν να τιμήσουν την Αγία Κοίμηση της Παναγίας.
‘Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων την Εικόνα σου την σεπτή. ’ Εύλαλα χείλη, υμνούν το μεγαλείο της Σεπτής Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
‘Μετέστεις προς την ζωή Μήτηρ υπάρχουσα της ζωής.’ Σύμφωνα με τον υμνωδό η Παναγία δεν πέθανε, δεν εφθάρη, αλλά κοιμήθηκε και ο Μονογενής Υιός της ο Χριστός, την ανέβασε με θαυμαστό τρόπο κοντά του στους ουρανούς. Αφήνοντας έτσι την ελπίδα, στην Χριστιανική πίστη, πως ο θάνατος δεν είναι ανίκητος και ακολουθήται από την αιώνιο ζωή.
Δεκαπενταύγουστος, ξεχωριστός μήνας, αφιερωμένος στην Μητέρα όλων. Στην Μητέρα του Κυρίου. Μικρή δωδεκάχρονη, αγνή παιδούλα η Μαριάμ,, εισήλθε στον Ναό και ακολούθησε ευσεβή βίο, για να την επιλέξει ο Κύριος για Μητέρα του. Με αφοσίωση τον ανέθρεψε, μέχρι που τον άκουσε έκπληκτη στον μεγάλο Ναό δωδεκαετή νεανία, να διδάσκει. Σε ένα τόπο κυριευμένο από τους Ρωμαίους και ταραγμένο, από τις εσωτερικές έριδες και τα πάθη, ο Χριστός προσπάθησε να βάλει τάξη. Ο ειρηνιστής Μεσσίας, δεν άρεσε ούτε στον γεμάτο αγριότητα λαό των Ιουδαίων, ούτε στους άρχοντες που τους έκλεβε την υποτιθέμενη εξουσία.
Η ευλογημένη Μαρία, η Κεχαριτωμένη Μητέρα του Ιησού, παρακολούθησε με πόνο όλο το Σταυρικό Μαρτύριο, που υπέστη ο Μοναχογιός Της, αλλά αξιώθηκε και έζησε με χαρά, το μήνυμα της Αναστάσεως Του.
Παρά τις στεναχώριες που πέρασε, έζησε μέχρι τα βαθιά της γεράματα, δίπλα στην προστασία των Μαθητών του Χριστού και ιδιαίτερα του αγαπημένου Ιωάννου.
Εδώ, η Χριστιανική ιστορία διχάζεται. Άλλοι λένε ότι η Παναγία Κοιμήθηκε σε ηλικία 60-65 ετών περίπου, και άλλοι σε 90-95. Κάποιοι τοποθετούν την τελευταία της κατοικία στα Ιεροσόλυμα, στον τόπο της Γεσθημανής και άλλοι υποστηρίζουν ότι ακολούθησε τον αγαπητό Μαθητή Ιωάννη, μέχρι την Έφεσο.
Η Παναγία έζησε χρόνια δύσκολα, αλλά Κοιμήθηκε ειρηνικά. Ο Μονογενής Υιός της, την ανέβασε σύσσωμη ψηλά στα ουράνια, δίπλα του, στα δεξιά του.
Εκείνη εγκαταλείποντας τα εγκόσμια, άφησε την Τίμια Ζώνη της, στον άπιστο μαθητή Θωμά, που ήλθε τελευταίος στην σεπτή Κοίμηση της Θεοτόκου.
Παρόντες ήταν ‘Οι Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες στην Γεσθημανή’.
Η Αγία Ζώνη της Παναγίας, μέχρι σήμερα φυλάσσεται στο Άγιο Όρος.
Υπάρχει περικαλλής Ιερός Ναός, αφιερωμένος στην Αγία Ζώνη στην Αθήνα.
Εδώ και αιώνες οι απόψεις των δυο Εκκλησιών διίστανται, ως προς την τελευταία κατοικία της Παναγίας. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί σύμφωνα με τις Γραφές, πιστεύουν ότι η Παναγία κοιμήθηκε σε βαθύ γήρας στο χωριό Γεσθημανή, πλαισιωμένη από μαθήτριες και μαθητές του Χριστού. Η Καθολική Εκκλησία, υποστηρίζει τη γνώμη, ότι η Παναγία ακλούθησε τον αγαπητό Μαθητή και προστάτη της Ευαγγελιστή Ιωάννη, τον Θεολόγο, τον επονομαζόμενο και
‘Μητρός Ηγαπημένου,’ στο τέλος του Ιερού της βίου, δέκα ή δώδεκα χρόνια μετά την Σταύρωση του Ιησού.
Έτσι βρέθηκε στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, όπου εκεί σήμερα υπάρχει το Άγιο σπίτι της Παναγίας. Όμως αν και βρίσκετε στο έδαφος της Τουρκιάς, αγοράστηκε και είναι ιδιοκτησία της Παπικής έδρας του Βατικανού και το διακονούν Καθολικοί ιερείς, καθώς και Καθολικές μοναχές. (Είχα την ευλογία να το επισκεφτώ.)
Παράλληλα και στο χωριό Γεσθημανή, Αρχαιολόγοι βρήκαν ερείπια οικίας, που τα αποδίδουν στην τελευταία κατοικία της Παναγίας, σύμφωνα με Εκκλησιαστικές και ιστορικές αναφορές. Εκεί βρίσκεται και περίλαμπρος Ιερός Ναός, αφιερωμένος στην Θεία Κοίμηση της Μεγαλόχαρης. Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν την άποψη ότι η Παναγία, ήταν πολύ ταλαιπωρημένη και σε μεγάλη ηλικία, ώστε να μπορέσει να ταξιδέψει με εκείνα τα μέσα, από τα Ιεροσόλυμα ως την μακρινή Έφεσο. Ούτε θα μπορούσε να ακολουθήσει τον Ευαγγελιστή της Αποκαλύψεως, Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, μέχρι και την Μικρά Ασία.
Πολλοί έως αμέτρητοι είναι οι Ιεροί Ναοί, αφιερωμένοι στην Χάρη τη Παναγίας.
Τα νησιά, έχουν την τιμητική τους. Να αναφέρουμε μερικά, ξεκινώντας από την Μεγαλόχαρη τη Παναγιά της Τήνου, την Παναγιά την Εκατονταπυλιανή της Πάρου, την Παναγιά του χάρου ή των κρίνων στους Λειψούς, την Παναγιά της Τελένδου και την Παναγιά της Ψερίμου. Συνεχίζοντας θα αναφερθούμε στην Παναγιά την Σπηλιανή της Νισύρου, με τα 300 πέτρινα σκαλιά, όπου ψέλνονται Εγκώμια και γίνονται κόλλυβα, καθώς και πλήθος άλλων Ιέρων Ναών, αφιερωμένων στην Παναγία, όπως στην Κάλυμνο, στη Ρόδο, στην Κάσσο και σε όλα τα άλλα νησιά. Επίσης ο Ευαγγελιστής και γιατρός Λουκάς ήταν και Αγιογράφος. Απεικόνισε το Θείο πρόσωπο της Παναγίας σε θαυματουργές Εικόνες, οι οποίες βρίσκονται σύμφωνα με την Ιερά παράδοση, στην Παναγιά του Σουμελά, στο Περιβόλι της Παναγιάς στο Άγιο Όρος, στην Μεγαλόχαρη της Τήνου και στην Εκατονταπυλιανή της Πάρου, σε μια Εκκλησία που έκτισαν ο Μέγας Κωνσταντίνος και η Αγία Ελένη.
Εδώ στην Κω, η Παναγιά η Μεγαλόχαρη, έχει τις δικές της Εκκλησίες αφιερωμένες στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Έχουμε την Παναγιά την Συντριανή, όπου πλήθος πιστών σπεύδουν να προσκυνήσουν ευλαβικά, το Ιερό Εξωκλήσι της Παναγίας, στην πόλη μας. Έχουμε την Παναγιά της Ζιάς, το Ιερό Μοναστηριακό κουβούκλιο των Ασφενδιανών. Επίσης την Παναγία της Κοίμησης στην Αντιμάχεια, την Παναγιά τη Στυλωτή της Κεφάλου, όπου γίνεται στολισμός Επιταφίου της Παναγιάς και τόσες άλλες αφιερωμένες, μικρές και μεγάλες Εκκλησίες και Εξωκλήσια στην Χάρη της. Φυσικά όπως και κάθε χρόνο, πλήθος πιστών κατακλύζουν όλες αυτές τις Εκκλησιές, για να ανάψουν ευλαβικά, ένα κεράκι και να εναποθέσουν μαζί τις προσευχές και τις ελπίδες τους στην Παναγία, την Παντάνασσα και Πλατυτέρα των ουρανών.
Ιδιαίτερα αυτούς τους δύσκολους καιρούς, που βιώσαμε δραματικά γεγονότα, όπως συχνούς σεισμούς και ζούμε πυρκαγιές και μια παγκόσμια, θανατηφόρα πανδημία.
Εκτός από το πιο γλυκό και χιλιοτραγουδημένο όνομα Μαριάμ, Μαρία, που στα ιουδαϊκά σημαίνει βασίλισσα και αρχόντισσα, υπάρχουν και η Παναγιώτα, η Δέσποινα, η Ευαγγελία, η Παρθένα, η Τσαμπίκα, η Μεγαλωσύνη, η Φανερωμένη, η Χαριτωμένη, η Παντάνασσα, η Ελεούσα, ονόματα, που είναι αφιερωμένα στην Παναγία την Μεγαλόχαρη.
Σε εννέα ημέρες στην Εκκλησία της Φανερωμένης, τιμούν τα ‘Εννιάμερα’ της Παναγιάς ή την Απόδοση της Κοιμήσεως της Παναγίας, σύμφωνα με το Ορθόδοξο Εκκλησιαστικό ημερολόγιο.
Χρόνια Πολλά και Ευλογημένο Δεκαπενταύγουστο.
Ξανθίππη Αγρέλλη
