Η Εταιρεία Νισυριακών Μελετών, με πραγματική οδύνη, αποχαιρετά ένα άξιο Δωδεκανήσιο, ένα διαλεκτό επιστήμονα, μέλος της Επιστημονικής της Επιτροπής, ένα εξαίρετο άνθρωπο, τον καθηγητή στο ΑΠΘ αείμνηστο Ζαχαρία Τσιρπανλή.
Γεννημένος το 1938 στην Κω, από πατέρα Κώο εκ Μ. Ασίας, και μητέρα Νισυριά, πτυχιούχος και διδάκτωρ της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ, επιστημονικός συνεργάτης και βοηθός του καθηγητού Μ. Μανούσακα, επιμελητής στη συνέχεια στο Σπουδαστήριο Νεώτερης Ιστορίας του ΑΠΘ, εξελέγη το 1975 τακτικός καθηγητής της ιστορίας των μέσων και νεωτέρων χρόνων στη Φιλοσοφική Σχολή του πανεπιστημίου Ιωαννίνων και αργότερα του ΑΠΘ.
Με διαδοχικές υποτροφίες, προέβη σε διεξοδικές έρευνες και μελέτες των βιβλιοθηκών της Βενετίας, της Φλωρεντίας, του Μιλάνου, της Ρώμης, του Βατικανού, της Μάλτας, του Πρίντιζι και των Παρισίων και συγκέντρωσε πλήθος σημαντικών στοιχείων για το επιστημονικό του πεδίο.
Πολυγραφότατος, με σειρά βιβλίων και επιστημονικών πονημάτων, παρουσίασε την ιστορική πορεία των νησιών μας, κατά την περίοδο που εμπίπτει στους χρόνους του επιστημονικού του ενδιαφέροντος.
Παρά τις πολλαπλές συγγραφικές, ερευνητικές και εκπαιδευτικές ενασχολήσεις του, πάντα διέθετε αρκετό από τον πολύτιμο χρόνο του, για να ασχοληθεί και με τα θέματα της Νισύρου. Για πολλές δεκαετίες, άρδευε με την πνευματική του προσφορά το δέντρο της νισυριακής ιστορικής έρευνας με τη δημοσίευση επιστημονικών πονημάτων, με αποκορύφωμα, το μνημειώδες έργο του, «Γαμήλιες συμπεριφορές στο Αιγαίο. Το παράδειγμα της Νισύρου. 19ος αιών», έκδοση της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών, που όπως απεδείχθη, ήταν το «κύκνειο άσμα του».
Τα προβλήματα υγείας που τα τελευταία δυο χρόνια αντιμετώπιζε, δεν του επέτρεψαν να μας χαρίσει αυτό που εκείνος εκτιμούσε ότι θα ήταν το κύκνειο άσμα του, την ανάλυση του Κώδικα της Νισύρου, δηλαδή της απογραφής του 1902/3.
Από τις 28 Φεβρουαρίου του 2023, αναπαύεται στη γη της Θεσσαλονίκης, την οποία αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα του και η οποία του το ανταπέδιδε με την εκτίμηση και το σεβασμό της προς το πρόσωπό του.
Στην περίπτωση του αγαπητού Ζαχαρία, η ρήση, ότι η επιστήμη είναι πτωχότερη με την απώλειά του βρίσκει την πραγματική της έννοια. Η απουσία του ειδικά σε μας, είναι ήδη επώδυνη και ουσιαστική. Το τεράστιο όμως έργο του και πολύτιμη προσφορά του θα κρατούν πάντα ζωντανή τη μνήμη του στο νου και στις καρδιές μας.
Προσευχόμεθα στον εξουσιαστή της ζωής και του θανάτου, να τον αναπαύσει εν χώρα ζώντων, και να χαρίσει στη σύζυγο, τα τέκνα και τα εγγόνια του της εξ ύψους παρηγορία. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Μακεδονικής γης που τον σκεπάζει.
Αθήνα 2 Μαρτίου 2023-03-02
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Κωνσταντίνος Διαμ. Χαρτοφύλης
