Η Κως είναι ένα ολόκληρο Αρχαιολογικό Μουσείο, που επάνω της διαβάζεις την ιστορία του πολιτισμού, που γράφτηκε ανεξίτηλα μέσα στους αιώνες.
Θέλησα να επισκεφτώ για πολλοστή φορά, δυο σημαντικά, ιστορικά τοπόσημα της πόλης του νησιού μας. Ανάμεσα στους επισκέπτες, οι περισσότεροι ήταν οι τουρίστες.
Πέρασα από το πλούσιο και πολύτιμο, Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω. Σε ένα κτήριο του 1936, Αρχιτεκτονικό κόσμημα της ζοφερής Ιταλοκρατίας των Δωδεκανήσων, στεγάζονται εκατοντάδες, πολύτιμοι Αρχαιολογικοί θησαυροί, της Αρχαίας Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου. Όπως μαρμαρόγλυπτα αγάλματα στην γλυπτοθήκη και περίτεχνες, επιτύμβιες επιγραφές και προσόψεις, αληθινά αριστουργήματα, με το άγαλμα που αποδίδεται στον Κώο ιατρό Ιπποκράτη να δεσπόζει.
Περίτεχνα μωσαϊκά, όπως αυτό στο περιστύλιο με την άφιξη του Ασκληπιού στην Κω, όπου τον υποδέχονται μαζί με ένα Κώο κάτοικο, ο ίδιος ο Ιπποκράτης.
Στον επάνω όροφο, δεκάδες αμύθητης άξιας κτέρεα και κτερίσματα, ως αναθήματα στους τάφους και κεραμικά οικιακά σκεύη και μεταλλικά εργαλεία, που έφερε στο φως, η ακούραστη Αρχαιολογική σκαπάνη, καθώς και πολλά Αρχαία νομίσματα. Όλες οι αίθουσες φιλοξενούν σπάνιους και ανεκτίμητους Αρχαιολογικούς θησαυρούς, που φυλάσσονται σε ένα πεντακάθαρο περιβάλλον. Αν και ο μεγάλος σεισμός, του Ιουλίου του 2017, έκανε αρκετές ζημιές αυτές αποκαταστάθηκαν πολύ σύντομα.
Προχωρώντας μετά την Πλατεία Ελευθερίας, ο κάθετος δρόμος της Βασιλέως Παύλου, με έφερε ως την Κάζα Ρομάνα, στην υπέροχη και μοναδική Ρωμαϊκή Οικία. Βέβαια η απογοήτευση από τον περιβάλλοντα χώρο, που είναι πνιγμένος στα χόρτα και στα σκουπίδια, μετριάστηκε αφού με πληροφόρησαν, ότι περιμένουν σύντομα τους ανάλογους εργάτες, για την αποψίλωση και τον καθαρισμό, όλων των υπαίθριων Αρχαιολογικών χώρων.
Την Ρωμαϊκή αξιοθαύμαστη, αναστηλωμένη Οικία, την Κάσα Ρομάνα, έφερε στο φως μετά τον τρομερό σεισμό του 1933, η Αρχαιολογική σκαπάνη το 1936-1940, υπό τον Ιταλό Αρχαιολόγο Λουτσιάνο Λορέντζι. Αρχικά επρόκειτο να οικοδομήσουν, την Δημοτική Αγορά της Κω, οι Ιταλοί κατακτητές των Δωδεκανήσων.
Όταν όμως ανακάλυψαν τα πολύτιμα Αρχαιολογικά ευρήματα, τα πέτρινα θεμέλια, τους διακοσμημένους τοίχους και τα μοναδικά ψηφιδωτά δαπέδου, άλλαξαν γνώμη. Έτσι αναστήλωσαν μέρος της Ρωμαϊκής Κατοικίας, μέχρι που το 1976, η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, αποκατάστησε και αναστήλωσε και τον υπόλοιπο χώρο, της Ρωμαϊκής Οικίας.
Το 2014, οργανώθηκε και μια ξεχωριστή Αρχαιολογική έκθεση, στην Κάσα Ρομάνα.
Σε ένα πλούσιο κτηριακό οικοδόμημα, με πολλά δωμάτια, με όροφο, με περιστύλιο και με ευρύχωρη αυλή, φιλοξενούνται πλήθος από μαρμάρινα αγαλματίδια, κεραμικά σκεύη, πολλά περίτεχνα ψηφιδωτά, κιονόκρανα, επιτύμβιες στήλες και αρκετά νομίσματα.
Μια πλούσια συλλογή από πολύτιμα αντικείμενα, που προδίδουν την ευμάρεια της εποχής εκείνης και την υψηλή αρχιτεκτονική και περίτεχνη οικοδομική έφεση, των πλούσιων ιδιοκτήτων.
Ένα κόσμημα Αρχαιολογικό, για απαιτητικούς ιστορικούς και Αρχαιολόγους, που μελετά σε κάθε δωμάτιο τον τρόπο ζωής, εργασίας και τροφής, των προαιώνιων προγόνων της νήσου Κω, που έβαλαν ανεξίτηλη την πολιτισμική και καλλιτεχνική τους σφραγίδα.
Όπως και το Ασκληπιείο, αυτό το ιερό Νοσοκομείο του Ιπποκράτη, που ελπίζουμε οι προσπάθειες ένταξής του στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομίας της UNESCO, σύντομα να ευοδωθούν.
Λίγο πιο πέρα το θαυμάσιο Ρωμαϊκό Ωδείο και η Αρχαία Αγορά, με το Ξυστό ή το Γυμναστήριο, είναι όλα πνιγμένα στα χόρτα.
Ελπίζουμε σύντομα η Αρχαιολογική Υπηρεσία, να συγκινήσει την Κυβέρνηση, και το Υπουργείο Πολιτισμού, ώστε να εγκρίνει τα ανάλογα κονδύλια, για τον καθαρισμό και την συντήρηση των υπαίθριων Αρχαιολογικών χώρων. Για να σταματήσει η δυσφήμηση του νησιού μας, από τους ξένους περιηγητές, οι όποιοι επισκέπτονται, παρέα με φίδια, σαύρες, χελώνες και αρουραίους, τους πολύτιμους υπαίθριους, Ιστορικούς και Πολιτιστικούς Θησαυρούς της νήσου Κω.
Ξανθίππη Αγρέλλη
