Την ημέρα που στη ζωή μας έκανε την εμφάνισή του ο όρος Florona που αποτελεί μια νέα μορφή ασθένειας, το «πάντρεμα» του κορονοϊού με τη γρίπη, όλα δείχνουν ότι το 2022 μπορεί να αποτελέσει το τέλος της πανδημίας. Αυτό λένε τουλάχιστον από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), αισιοδοξώντας παρά το «τσουνάμι» κρουσμάτων της μετάλλαξης Ομικρον, καθώς υπάρχουν πλέον πολλά περισσότερα εργαλεία για τη θεραπεία..
Οπως αναφέρει το BBC, στην ομιλία του για την έλευση του νέου έτους, ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Δρ. Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, έκανε λόγο για στόχο εμβολιασμού του 70% του πλανήτη μέχρι τον Ιούλιο, προκειμένου ο κορονοϊός να τερματιστεί. Δύο χρόνια από τότε που ο ΠΟΥ ενημερώθηκε για πρώτη φορά για κρούσματα αγνώστου στελέχους πνευμονίας στην Κίνα, τα κρούσματα κορονοϊού σε όλο τον κόσμο ανέρχονται στα 287 εκατομμύρια, ενώ σχεδόν 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει. Ο επικεφαλής του ΠΟΥ δήλωσε αισιόδοξος ότι η πανδημία θα τελειώσει μέσα στο 2022, υπό την προϋπόθεση ότι οι χώρες θα συνεργαστούν μεταξύ τους για να περιορίσουν την εξάπλωσή της, ενώ αναφέρθηκε επίσης στα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού: «Ενώ το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού στην Ευρώπη και την Αμερική έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση, ο προηγούμενος στόχος του ΠΟΥ για ποσοστά πλήρους εμβολιασμού στο 40% κάθε χώρας μέχρι το τέλος του 2021, δεν είχε επιτευχθεί».
«Τερματίζουμε την ανισότητα στα εμβόλια, τερματίζουμε την πανδημία»
Επίσης, επέκρινε για άλλη μια φορά τα πλουσιότερα έθνη ότι «καταβροχθίζουν» την παγκόσμια προμήθεια εμβολίων, εμβολιάζοντας πλήρως μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους, ενώ άλλα έθνη περιμένουν τις πρώτες τους δόσεις, ενώ προειδοποίησε ότι η συνεχιζόμενη ανισότητα στη διανομή των εμβολίων αυξάνει τον κίνδυνο εξέλιξης του κορονοϊού: «Ο στενός εθνικισμός και η συσσώρευση εμβολίων από ορισμένες χώρες έχουν υπονομεύσει την ισότητα και έχουν δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για την εμφάνιση της παραλλαγής Ομικρον. Όσο περισσότερο συνεχίζεται η ανισότητα, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να εξελιχθεί ο ιός με τρόπους που δεν μπορούμε να αποτρέψουμε ή να προβλέψουμε. Αν τερματίσουμε την ανισότητα, τερματίζουμε την πανδημία», είπε χαρακτηριστικά.
Το καλό σενάριο
Το 2022 μπήκε με ανάμικτες διαθέσεις για την βιοϊατρική επιστημονική κοινότητα, με την μετάλλαξη Ομικρον του κορονοϊού από τη μία να προκαλεί ιστορικό ρεκόρ κρουσμάτων παγκοσμίως - και στην Ελλάδα- αλλά, από την άλλη, οι νοσηλείες, οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι λόγω Covid-19 να μην ακολουθούν αντίστοιχα την «ανηφόρα». Τείνει έτσι να διαμορφωθεί μια αισιόδοξη οπτική -που μένει να επιβεβαιωθεί- ότι η Όμικρον όχι μόνο δεν θα επιβαρύνει υπέρμετρα τα ήδη βεβαρημένα συστήματα Υγείας, αλλά ότι ουσιαστικά βλέπουμε την αρχή του τέλους της πανδημίας. Η νέα κυρίαρχη πια παραλλαγή πιθανώς σηματοδοτεί την είσοδο του ιού σε μια πιο μεταδοτική μεν αλλά λιγότερο επικίνδυνη φάση, κάτι που σημαίνει ότι ο ιός αρχίζει σταδιακά να γίνεται ενδημικός αντί για πανδημικός.
Με άλλα λόγια, θα τον «φορτωθούμε» μεν τα επόμενα χρόνια, όπως συμβαίνει με τη γρίπη, αλλά η κατάσταση θα είναι υπό έλεγχο και τα θύματα ολοένα λιγότερα, ιδίως αν οι εμβολιασμοί γίνουν συστηματικοί κάθε χρόνο.
Ακόμη κι αν τα εμβόλια αδυνατούν να αποτρέψουν σε μεγάλο βαθμό τις νέες λοιμώξεις ή τις επαναλοιμώξεις, είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα σταματήσουν να προστατεύουν σημαντικά από βαριά νόσο. Αυτό το σενάριο, που δεν είναι τέλειο (οριστική εξαφάνιση του κορονοϊού) αλλά είναι αρκετά καλό, θα χρειαστεί λίγους ακόμη μήνες για να γίνει πιο ορατό, σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες. Από την άλλη όμως, σύμφωνα με το New Scientist, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι παρακολουθούμε όλο αυτόν τον καιρό την εξέλιξη ενός ιού σε πραγματικό χρόνο.
Το δυσοίωνο σενάριο
Βέβαια, αν ο κορονοϊός βγάζει από το «μανίκι» του νέα κόλπα κατά καιρούς! Η «απάντηση» του κορονοϊού είναι να αναπτύσσει νέες μεταλλάξεις που του επιτρέπουν να διαφεύγει καλύτερα από την ανοσιακή προστασία και η Όμικρον είναι αρκετά καλή σε αυτό. Όπως συμβαίνει και με τη γρίπη, δεν αποκλείεται ο κορονοϊός να αναπτύσσει στο μέλλον συνεχώς νέες παραλλαγές που θα του επιτρέπουν να προκαλεί διαδοχικά κύματα λοιμώξεων. Αν με το πέρασμα του χρόνου διαφορετικά στελέχη επιμείνουν και συνεχίσουν να συνυπάρχουν, με την επόμενη παραλλαγή να μην εξαλείφει την προηγούμενη, πιθανώς θα χρειαστούν νέου τύπου εμβόλια που θα συνδυάζουν σε μία δόση την ανοσία απέναντι σε διαφορετικά στελέχη του κορονοϊού (κάτι που συμβαίνει και στα αντιγριπικά εμβόλια) ή θα απαιτηθούν εμβόλια κατά συγκεκριμένων παραλλαγών και όχι «γενικού τύπου» εμβόλια, όπως μέχρι σήμερα.
Από όσα τουλάχιστον ήταν γνωστά μέχρι πρόσφατα (προ Όμικρον), ο κορονοϊός είναι πιο μολυσματικός λίγο πριν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, συνεπώς δεν φαίνεται να του ασκείται ιδιαίτερη εξελικτική πίεση για να γίνει λιγότερο φονικός. Μια άλλη πηγή ανησυχίας μπορεί μελλοντικά να αποτελέσει η κυκλοφορία του κορονοϊού σε αρκετά άλλα ζώα -και όχι μόνο σε ένα- πράγμα που θα διευκόλυνε την ανάδυση νέων παραλλαγών του και την μεταπήδησή τους στη συνέχεια στους ανθρώπους.
