Με την υπ’ αριθμ. 625/2025 απόφασή του, το Δ΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας έβαλε φρένο σε μια κανονιστική απόφαση του υφυπουργού Υποδομών και Μεταφορών που επηρέαζε ουσιωδώς τη λειτουργία των επιχειρήσεων εκμίσθωσης Ιδιωτικής Χρήσης Οχημάτων (Ε.Ι.Χ.) με οδηγό, κυρίως κατά την τουριστική περίοδο. Συγκεκριμένα, ακυρώθηκε η 158568/16.7.2024 υπουργική απόφαση, η οποία όριζε ότι τα στοιχεία κάθε σύμβασης μίσθωσης θα πρέπει να καταχωρούνται στο Ψηφιακό Μητρώο τουλάχιστον 60 λεπτά πριν από την έναρξή της.
Η απόφαση αυτή –που δημοσιεύθηκε στις 14 Απριλίου 2025– αποτελεί καίρια παρέμβαση στη ρύθμιση της τουριστικής μεταφορικής αγοράς και δημιουργεί ισχυρό προηγούμενο για το τι συνιστά εύλογο περιορισμό έναντι καταχρηστικού εμποδίου στην επιχειρηματικότητα.
Το ιστορικό της υπόθεσης: Διαμάχη μεταξύ startups και ταξί
Η προσφυγή κατατέθηκε από την εταιρεία «NATIONS ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ Α.Ε.», η οποία συνεργάζεται αποκλειστικά με την Uber BV για την παροχή υπηρεσιών μίσθωσης Ε.Ι.Χ. με οδηγό μέσω ψηφιακής πλατφόρμας σε τουριστικά νησιά, όπως Μύκονος, Ρόδος και Κέρκυρα. Μαζί της συμπορεύθηκαν και άλλες επιχειρήσεις του χώρου, που επικαλέστηκαν σοβαρό πλήγμα στον κύκλο εργασιών τους εξαιτίας της υποχρέωσης προδήλωσης της σύμβασης μία ώρα πριν από την έναρξή της.
Καθ’ ου η αίτηση, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, υπερασπίστηκε τη νομιμότητα της υπουργικής απόφασης. Υπέρ της απόφασης παρενέβη η ΠΟΕΙΑΤΑ, το δευτεροβάθμιο όργανο των ιδιοκτητών ταξί, καθώς και τοπικά σωματεία Ρόδου, Ζακύνθου και Κω, των οποίων όμως οι παρεμβάσεις απορρίφθηκαν ως απαράδεκτες, λόγω ελλείψεων στα καταστατικά τους.
Το βασικό διακύβευμα: Ποιος καθορίζει πότε ξεκινά μία νόμιμη μεταφορά;
Η ρύθμιση που τέθηκε στο στόχαστρο αφορούσε στη χρονική ελάχιστη απόσταση μεταξύ της καταχώρισης της σύμβασης στο κρατικό μητρώο και της έναρξης της μετακίνησης. Το Υπουργείο, επικαλούμενο τη «διασφάλιση της νομιμότητας», ήθελε να προλάβει φαινόμενα υποτιθέμενης “παράνομης μεταφοράς” μέσω ψηφιακών πλατφορμών.
Ωστόσο, το ΣτΕ στάθηκε σε ένα κομβικό σημείο νομιμότητας και τεκμηρίωσης: η εξουσιοδότηση που δίνει ο νόμος στον υπουργό να ρυθμίσει τέτοια ζητήματα, απαιτεί οι ρυθμίσεις να είναι εύλογες, αναλογικές και βασισμένες σε τεκμήρια.
«Δεν τεκμηριώνεται ότι το χρονικό όριο των 60 λεπτών είναι αναγκαίο και αναλογικό σε σχέση με τις ανάγκες της τουριστικής περιόδου», αναφέρει το ΣτΕ, ακυρώνοντας ευθέως τη ρύθμιση.
Τι προβλέπει το ισχύον νομικό πλαίσιο: Από τις 12 ώρες στα 30 λεπτά
Η νομική διαδρομή της μίσθωσης Ε.Ι.Χ. με οδηγό είναι μακρά:
• Ξεκίνησε με τον ν. 4093/2012, ο οποίος προέβλεπε ελάχιστη διάρκεια 12 ωρών.
• Το πλαίσιο άλλαξε πολλές φορές, καταλήγοντας με τον ν. 5039/2023 σε τρίωρη ελάχιστη διάρκεια για όλη τη χώρα, αλλά μόλις 30 λεπτά για τα νησιά (πλην Κρήτης και Εύβοιας) την περίοδο 1/4–31/10.
• Η μείωση αυτή δικαιολογήθηκε από τις μικρές αποστάσεις, την έλλειψη ΜΜΜ και τις ανάγκες των τουριστών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο όρος «προκράτηση» (δηλαδή ότι η σύμβαση πρέπει να είναι προσυμφωνημένη και καταχωρημένη) αποκτά βαρύτητα. Η ακριβής χρονική απόσταση της προκράτησης δεν καθορίζεται αυστηρά από τον νόμο, αλλά παρέχεται εξουσιοδότηση στον υπουργό να την καθορίσει. Όμως, όπως έκρινε το ΣτΕ, η εξουσιοδότηση αυτή δεν είναι λευκή επιταγή.
Γιατί ακυρώθηκε η υπουργική απόφαση: Έλλειψη αντικειμενικών δεδομένων και υπερβολικός περιορισμός
Το δικαστήριο, με νομική ακρίβεια, εξήγησε πως:
• Η ρύθμιση του “60λεπτου” περιορίζει δυσανάλογα τη δραστηριότητα των παρόχων μεταφοράς, χωρίς να τεκμηριώνει επαρκώς γιατί είναι απαραίτητη.
• Δεν συνοδεύτηκε από δεδομένα (π.χ. ανάλυση στατιστικών, στοιχεία ανταπόκρισης στις ανάγκες τουριστών, αποστάσεις, χρόνοι αναμονής).
• Δεν αιτιολογήθηκε γιατί τα 60 λεπτά είναι προτιμότερα από 15 ή 30.
Το ΣτΕ δέχθηκε ότι ο υπουργός μπορεί να θεσπίσει χρονικό όριο για την προκράτηση, αλλά το συγκεκριμένο όριο των 60 λεπτών παραβίαζε την αρχή της αναλογικότητας, επειδή δεν απέδειξε ότι υπηρετεί καλύτερα τον δημόσιο σκοπό απ’ ό,τι άλλες ηπιότερες λύσεις.
Τι σημαίνει η απόφαση: Ένα νέο τοπίο στην τουριστική μεταφορά
Η ακύρωση της ρύθμισης του «60λεπτου» δημιουργεί νέους συσχετισμούς δυνάμεων στον τομέα της τουριστικής μεταφοράς. Μετά από χρόνια πιέσεων και αντιπαραθέσεων μεταξύ των παραδοσιακών ταξί και των νέων μορφών μετακίνησης μέσω πλατφόρμας, το ΣτΕ στέλνει το μήνυμα ότι οι περιορισμοί πρέπει να είναι τεκμηριωμένοι, λογικοί και αναγκαίοι.
Η υπόθεση δείχνει πως η ελληνική έννομη τάξη προσαρμόζεται στις προκλήσεις της ψηφιακής οικονομίας, αναζητώντας τρόπους συμβίωσης παλαιών και νέων μοντέλων μεταφοράς, χωρίς να γέρνει υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς αβασάνιστα.
Η επόμενη μέρα: Ρυθμιστικές ευθύνες και προκλήσεις
Το Υπουργείο καλείται πλέον να αναθεωρήσει το πλαίσιο, στη βάση εμπεριστατωμένων δεδομένων και με γνώμονα την ισορροπία μεταφορικής εξυπηρέτησης και υγιούς ανταγωνισμού. Αν δεν το πράξει, υπάρχει ορατός κίνδυνος νέων προσφυγών και νομοθετικής αστάθειας.
Την ίδια στιγμή, η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για την επέκταση ψηφιακών πλατφορμών σε περιοχές υψηλής τουριστικής έντασης, όπου η ζήτηση μεταφορών είναι εκρηκτική και οι ανάγκες του κοινού πιεστικές.
Πηγή:www.dimokratiki.gr
