Η επανεμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα δημιουργεί νέα δεδομένα στον χώρο της αντιπολίτευσης. Στα Δωδεκάνησα, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε ιστορικά ισχυρός, οι πολιτικές ισορροπίες φαίνεται πως επανακαθορίζονται.
Η πολιτική σκηνή βρίσκεται σε φάση αναδιάταξης. Η κόπωση της κυβέρνησης, οι ζυμώσεις στην αντιπολίτευση και η ενεργοποίηση του Αλέξη Τσίπρα δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον, που γίνεται ιδιαίτερα αισθητό στα Δωδεκάνησα. Η περιφέρεια αυτή έχει σταθερά υψηλή πολιτική συμμετοχή και αποτελεί ενδεικτικό βαρόμετρο για τις διαθέσεις της κεντροαριστεράς. Οι αλλαγές αυτές δεν περιορίζονται σε τοπικό επίπεδο. Η φθορά της Νέας Δημοκρατίας και η αναζήτηση νέας ισορροπίας στον χώρο της κεντροαριστεράς αποτυπώνονται πλέον και σε περιφέρειες που άλλοτε θεωρούνταν σταθερές εκλογικά.
Η απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να είναι υποψήφιος στα Δωδεκάνησα το 2023 είχε συνδεθεί με την πρόθεσή του να τιμήσει τον αείμνηστο Νεκτάριο Σαντορινιό, στενό του συνεργάτη, βουλευτή Δωδεκανήσου και υπουργό, που άφησε ισχυρό αποτύπωμα στην τοπική κοινωνία.
Ο Νεκτάριος Σαντορινιός υπήρξε ο άνθρωπος που διαμόρφωσε τη νησιωτική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και λειτούργησε ως γέφυρα με ένα ευρύτερο κομμάτι του παραδοσιακού πασοκικού χώρου, κυρίως στην αυτοδιοίκηση και στα συνδικάτα. Μέσα από αυτή τη σύνδεση, ο ΣΥΡΙΖΑ απέκτησε στα Δωδεκάνησα ισχυρή κοινωνική βάση, η οποία σε μεγάλο βαθμό διατηρείται ακόμη, παρά τις εσωτερικές ανακατατάξεις των τελευταίων ετών.
Μετά την πρόωρη απώλειά του, το κόμμα έχασε ένα πρόσωπο αναφοράς, κάτι που αποτυπώθηκε στις κάλπες. Στις εκλογές του Ιουνίου 2023 η Νέα Δημοκρατία συγκέντρωσε 46,97%, το ΠΑΣΟΚ 14,52% και ο ΣΥΡΙΖΑ 13,07%. Η περιφέρεια εκλέγει πέντε βουλευτές, επομένως ακόμη και μικρές διαφορές λίγων ποσοστιαίων μονάδων μπορούν να αλλάξουν τη σύνθεση των εδρών.
Η Νέα Δημοκρατία διατηρεί σαφές προβάδισμα, όμως η φθορά της είναι πλέον εμφανής. Το αυξημένο κόστος ζωής, η δυσκολία στη στέγαση των εποχικών εργαζομένων, οι ελλείψεις στα νοσοκομεία και οι ακριβές μετακινήσεις έχουν περιορίσει την κυβερνητική αποδοχή. Παρότι η τουριστική περίοδος του 2025 θεωρείται επιτυχημένη, οι κάτοικοι των νησιών δεν νιώθουν ότι η ευημερία του τουρισμού μεταφράζεται σε βελτίωση της καθημερινότητας. Η φθορά αυτή δεν έχει ακόμη πάρει τη μορφή μαζικής μετακίνησης, αλλά δημιουργεί πεδίο διεκδίκησης για την αντιπολίτευση.
Το ΠΑΣΟΚ στα Δωδεκάνησα παραμένει καθηλωμένο, χωρίς ουσιαστική ανανέωση. Οι τοπικές του οργανώσεις είναι υποτονικές και απουσιάζουν από τη δημόσια συζήτηση. Μετά τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και τη δημιουργία του Κινήματος Δημοκρατίας από τον Στέφανο Κασσελάκη, ο παλιός κομματικός κορμός έχει αποδυναμωθεί. Ένα μέρος των μελών έχει μετακινηθεί προς τον νέο σχηματισμό, άλλοι έχουν ενταχθεί στη Νέα Αριστερά, ενώ αρκετοί παραμένουν ανενεργοί. Στον ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Σωκράτη Φάμελλο επικρατεί αμηχανία ως προς τη διαχείριση της παραίτησης Τσίπρα και των εξελίξεων που αυτή επιταχύνει.
Στο βόρειο συγκρότημα της Δωδεκανήσου οκτώ από τα έντεκα μέλη της Νομαρχιακής Επιτροπής παραιτήθηκαν το 2024, δείχνοντας τη δυσκολία του κόμματος να διατηρήσει συνοχή. Η Νέα Αριστερά έχει αποκτήσει παρουσία μέσα από στελέχη που αποχώρησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Δημήτρης Γάκης, πρώην βουλευτής, συμμετέχει ενεργά στο νέο σχήμα ωστόσο τηρεί στάση αναμονής για τις εξελίξεις όλως δηλώνει, ο Ηλίας Καματερός, επίσης πρώην βουλευτής, δεν έχει τοποθετηθεί ακόμα, ο Γιώργος Κασσάρας, παλιό στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην βουλευτής ΠΑΣΟΚ, έχει ταχθεί με το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη, επιχειρώντας να εκφράσει ένα πιο εκσυγχρονισμένο προοδευτικό προφίλ.
Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από τη Βουλή και η πρόθεσή του να αναλάβει νέα πολιτική πρωτοβουλία έχουν επαναφέρει κινητικότητα στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Στα Δωδεκάνησα, όπου διατηρεί προσωπική αποδοχή και παλιούς πολιτικούς δεσμούς, η κίνηση αυτή θεωρείται ικανή να επηρεάσει συσχετισμούς. Αν το εγχείρημά του πάρει οργανωτική μορφή, είναι πιθανό να συγκεντρώσει στελέχη που αποστασιοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια και να διεκδικήσει μερίδιο από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Ένα ακόμα ερωτηματικό είναι, αν όσα στελέχη αποφασίσουν να στηρίξουν την κίνηση Τσίπρα προερχόμενα από το ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τα κόμματα που προέκυψαν από τη τη διάσπαση του, θα έχουν θέση στο σκηνικό της επόμενης μέρας καθώς σίγουρα η πρόθεση του πρώην πρωθυπουργού δεν είναι να φτιάξει έναν νέο ΣΥΡΙΖΑ. Κάθε άλλο μάλιστα, φαίνεται πως θέλει να κρατήσει αποστάσεις από το πολιτικό του παρελθόν και να παρουσιάσει κάτι νέο. Ή κάτι που θα παρουσιάσει ως νέο.
Η πολιτική επιρροή στα νησιά δεν καθορίζεται μόνο από τα κόμματα αλλά και από τα πρόσωπα. Οι αυτοδιοικητικοί, οι εκπρόσωποι των επαγγελματικών ενώσεων και οι κοινωνικοί φορείς διαμορφώνουν ισορροπίες. Στις πενταεδρικές περιφέρειες, η προσωπική ψήφος μπορεί να κρίνει την έδρα. Η επιτυχία κάθε κόμματος θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο θα εντάξει στα ψηφοδέλτιά του πρόσωπα που διαθέτουν αναγνωρισιμότητα και κοινωνική απήχηση.
Τα ρεαλιστικά σενάρια
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, προκύπτουν τρία ρεαλιστικά σενάρια. Στο πρώτο, η κεντροαριστερά παραμένει κατακερματισμένη, με αποτέλεσμα η Νέα Δημοκρατία να διατηρεί τις τρεις από τις πέντε έδρες, ενώ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ μοιράζονται τις υπόλοιπες. Στο δεύτερο, ένα νέο σχήμα υπό τον Αλέξη Τσίπρα κατορθώνει να ανακτήσει μέρος της παλιάς του επιρροής. Στην περίπτωση αυτή, η ΝΔ περιορίζεται σε δύο έδρες, με το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ και τη νέα κίνηση να μοιράζονται τις άλλες τρεις. Στο τρίτο, οι δυνάμεις του προοδευτικού χώρου κινούνται παράλληλα με κοινή ατζέντα και χωρίς έντονη αντιπαράθεση μεταξύ τους, κάτι που μπορεί να περιορίσει το προβάδισμα της ΝΔ και να οδηγήσει σε απώλεια μιας έδρας. Τα σενάρια αυτά δεν βασίζονται σε πρόβλεψη συνεργασίας, αλλά σε εκλογική σύγκλιση ψηφοφόρων και ομοιομορφία ρητορικής γύρω από κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.
Η νησιωτική ατζέντα παραμένει σταθερά καθοριστική. Η υγεία στα μικρά νησιά, η στελέχωση των νοσοκομείων, οι μεταφορές, ο ΦΠΑ νησιών και η στέγαση των εργαζομένων είναι θέματα που θα επηρεάσουν άμεσα την ψήφο. Οι κάτοικοι ζητούν ρεαλιστικές λύσεις, όχι συνθήματα. Όποιο κόμμα δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις για τα ζητήματα αυτά, έχει προβάδισμα ανεξάρτητα από τη γενική πολιτική του εικόνα.
Η συνολική εικόνα δείχνει μια Νέα Δημοκρατία που διατηρεί την πρωτιά με μειωμένα ποσοστά, ένα ΠΑΣΟΚ που δεν έχει αποκτήσει σαφή ταυτότητα, έναν ΣΥΡΙΖΑ με εσωτερικές απώλειες και μια νέα κινητικότητα γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα που μπορεί να αναδιαμορφώσει τον χώρο της κεντροαριστεράς.
Στα Δωδεκάνησα, όπου οι πολιτικές συμπεριφορές συχνά προαναγγέλλουν εθνικές τάσεις, η τράπουλα ανακατεύεται ξανά. Στα νησιά, οι μεταβολές δεν εκδηλώνονται γρήγορα, αλλά όταν συμβαίνουν είναι καθοριστικές. Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση θα δείξει αν οι Δωδεκανήσιοι θα μείνουν σε γνώριμες επιλογές ή θα στραφούν προς τις νέες πολιτικές εκδοχές που διαμορφώνονται.
Πηγή:www.dimokratiki.gr
