Η ψήφιση του νέου εκλογικού κώδικα που προτίθεται να φέρει προς συζήτηση η κυβέρνηση στη Βουλή σηματοδοτεί μια ιστορική καμπή για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι αλλαγές που εισάγονται δεν περιορίζονται μόνο στο σύστημα ανάδειξης δημάρχων και περιφερειαρχών, αλλά φτάνουν μέχρι τη συγκρότηση των ψηφοδελτίων και τον καθορισμό του αριθμού των εδρών σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, αφού η κατανομή των εδρών διαφοροποιείται εκ νέου, επηρεάζοντας άμεσα την πολιτική ισορροπία σε πολλά νησιά.
Ο νέος εκλογικός κώδικας και οι θεσμικές τομές
Η βασικότερη αλλαγή αφορά στην καθιέρωση εκλογής σε έναν γύρο, που καταργεί τον θεσμό της δεύτερης Κυριακής. Στόχος είναι η αποφυγή των πολιτικών συνεννοήσεων της τελευταίας στιγμής, η ταχύτερη ανάδειξη νικητή και η εξασφάλιση κυβερνησιμότητας. Παράλληλα, ο επικεφαλής που θα εκλέγεται θα διαθέτει πλειοψηφία 60% στα συμβούλια, κάτι που θεωρείται ότι θα προσφέρει μεγαλύτερη σταθερότητα στις τοπικές διοικήσεις.
Η δεύτερη μεγάλη τομή είναι η ηλεκτρονική ψήφος. Από το 2028, οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη διαδικασία μέσω υπολογιστή ή κινητού, με αυστηρά μέτρα ασφάλειας, ενώ θα παραμείνει η δυνατότητα ψήφου σε εκλογικό κέντρο. Πρόκειται για μέτρο που φιλοδοξεί να ενισχύσει τη συμμετοχή, ιδίως για όσους κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές, και να εκσυγχρονίσει τη λειτουργία της δημοκρατίας σε τοπικό επίπεδο.
Ανατροπές στον αριθμό των εδρών
Η πιο ουσιαστική επίπτωση του νέου συστήματος αφορά στην κατανομή των εδρών στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Με βάση τη μελέτη που εκπόνησε ο Δημήτρης Λίτσας, οι έδρες που κατανέμονται σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα συνδέονται με τον πληθυσμό της απογραφής 2021 και ταυτόχρονα ο αριθμός των υποψηφίων αυξάνεται κατά 50% επί των εδρών.
Η ανάλυση του κ. Δημήτρη Λίτσα
Ο χημικός μηχανικός MSc, BSc, HND, σύμβουλος Οργάνωσης Πολιτικών Γραφείων Ειδικός στη προετοιμασία και διεξαγωγή Προεκλογικών Αγώνων & Εκλογών κ. Δημήτρης Λίτσας μελέτησε για τη «δημοκρατική» το σενάριο και ακολουθεί ο πίνακας που αποτυπώνει τη νέα πραγματικότητα:
Το νέο πλαίσιο φέρνει μια σημαντική αλλαγή σε σχέση με το 2023, όταν ο μέγιστος αριθμός υποψηφίων είχε φτάσει τους 117. Η μείωση αυτή είναι ενδεικτική της προσπάθειας να περιοριστεί η πληθωρικότητα των ψηφοδελτίων και να ενισχυθεί η συγκέντρωση δυνάμεων γύρω από λιγότερους συνδυασμούς.
Οι προηγούμενες ανατροπές του 2023
Αξίζει να θυμηθούμε πως μόλις το 2023 είχαν επέλθει νέες ισορροπίες με βάση την απογραφή του 2021.
Οι έδρες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου τότε μειώθηκαν από τις 51 στις 45. Συγκεκριμένα:
• Ρόδος: από 20 έδρες σε 18.
• Κως: από 7 έδρες σε 5.
• Κάλυμνος: από 5 έδρες σε 4.
• Σύρος: από 4 έδρες σε 3.
• Μύκονος: από 2 έδρες σε 1.
Παράλληλα, η Θήρα παρέμεινε στις 3 έδρες, η Κάρπαθος στη 1, η Πάρος στις 2, η Τήνος στη 1, ενώ η Νάξος διατήρησε τις 3. Οι αλλαγές αυτές δημιούργησαν ήδη μια νέα πολιτική γεωγραφία, η οποία ενισχύεται τώρα με τον νέο εκλογικό νόμο.
Οι πολιτικές προεκτάσεις
Η νέα κατανομή των εδρών στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι βέβαιο ότι θα αναδιαμορφώσει τις ισορροπίες στα περιφερειακά συμβούλια. Η Ρόδος, η Κως και η Κάλυμνος, που χάνουν έδρες σε σχέση με το παρελθόν, ενδέχεται να περιορίσουν την πολιτική τους επιρροή, ενώ μικρότερες ενότητες όπως η Σύρος, η Νάξος ή η Θήρα θα αποκτήσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην αναμέτρηση. Η αυξημένη ανταγωνιστικότητα στα ψηφοδέλτια θα δυσκολέψει την ανάδειξη νέων προσώπων, καθώς οι διαθέσιμες θέσεις θα είναι περιορισμένες.
Το νέο εκλογικό πλαίσιο για το 2028 φέρνει βαθιές ανατροπές, με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου να αποτελεί κεντρικό παράδειγμα των αλλαγών. Ο συνδυασμός εκλογής σε έναν γύρο, ηλεκτρονικής ψήφου, ενισχυμένης πλειοψηφίας και νέων ορίων για τα ψηφοδέλτια δημιουργεί ένα θεσμικό περιβάλλον που αλλάζει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού. Οι τοπικές κοινωνίες των νησιών καλούνται να προσαρμοστούν σε μια νέα πραγματικότητα, όπου οι έδρες μειώνονται, οι συσχετισμοί διαφοροποιούνται και η αντιπροσώπευση μεταβάλλεται ριζικά.
dimokratiki.gr
