Την ανάγκη να επεκταθούν τα μέτρα στήριξης των ελληνικών τουριστικών γραφείων μέχρι και το τέλος του Ιουνίου του 2022 επισημαίνει η Ομοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Γραφείων Ταξιδίων και Τουρισμού, FedHATTA, προκειμένου οι επιχειρήσεις του κλάδου, οι οποίες υπέστησαν βαρύτατες απώλειες εσόδων από τις επιπτώσεις της πανδημίας, να καταφέρουν να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους ενόψει του τρίτου κατά σειρά δύσκολου χειμώνα που καλούνται να διανύσουν και των άγνωστων εξελίξεων της υγειονομικής κρίσης στον παγκόσμιο τουρισμό.
Το τελευταίο διάστημα έρχονται στο φως της δημοσιότητας Εκθέσεις από αξιόπιστους φορείς, οι οποίες αφορούν τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού για το 2021. Όλες αυτές οι Εκθέσεις επιβεβαιώνουν αυτό που ολόκληρη η αγορά, και ο κλάδος των τουριστικών γραφείων ειδικότερα, προσπαθούσε να καταδείξει σε όλη τη διάρκεια της φετινής τουριστικής περιόδου.
Τα αποτελέσματα των Εκθέσεων της Τράπεζας της Ελλάδος, αλλά και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, δείχνουν ότι στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2021 τα έσοδα του τουρισμού κινήθηκαν στα επίπεδα των 8,757 δισ. ευρώ ή στο 54,37% του 2019, ενώ οι αεροπορικές αφίξεις μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου 2021 σημείωσαν πτώση 45,7% σε σχέση με το 2019. Με άλλα λόγια, η χώρα κατάφερε να ανακτήσει το 55,3% της επιβατικής κίνησης του 2019.
Η κατάσταση στον κλάδο των τουριστικών γραφείων και των διοργανωτών τουριστικών πακέτων είναι αρκετά χειρότερη, αφού μετά από μία ενδελεχή ανάλυση των εσόδων του ΚΑΔ 79 είναι σίγουρο ότι θα προκύψει υστέρηση εσόδων που υπερβαίνει το 65-70%.
Γιατί η ανάκαμψη του 2021 δεν ήταν αρκετή για τον κλάδο των τουριστικών γραφείων
Εδώ προκύπτουν τα εξής ερωτήματα: Αφενός, αν η επίτευξη του 50% των τουριστικών εσόδων του 2019, που είχε θέσει ως στόχο η κυβέρνηση, οδηγεί και στην βιωσιμότητα των επιχειρήσεων των τουριστικών γραφείων κατά το αμέσως επόμενο κρίσιμο διάστημα, και αφετέρου, αν η επίτευξη αυτών των εσόδων είναι ισορροπημένη, τόσο από την άποψη της γεωγραφίας σε όλη την χώρα, όσο και από την άποψη του κλάδου των τουριστικών γραφείων ως τμήματος της αλυσίδας παραγωγής αξίας του τουριστικού προϊόντος.
Η απάντηση στα δύο αυτά ερωτήματα είναι κατηγορηματικά «όχι». Στην τουριστική περίοδο που διανύσαμε είδαμε προορισμούς που είχαν σαφώς καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με κάποιους άλλους. Κυρίως ευνοήθηκαν τουριστικοί προορισμοί που αποτελούν τη ναυαρχίδα του τουριστικού προϊόντος μας, αφού κατάφεραν να επιμηκύνουν της τουριστική περίοδό τους και μετά τον Σεπτέμβριο.
Ακόμη και αυτή η επιμήκυνση όμως δεν είναι ικανή να αντιστρέψει την κατάσταση, αφού, στην καλύτερη περίπτωση, πρόκειται για μια τουριστική περίοδο τριών μηνών έναντι της περιόδου των έξι-εφτά μηνών που είχε η χώρα μας προ πανδημίας, το 2019 ή παλαιότερα.
Επιπλέον, η πανδημία προκάλεσε πρόσκαιρες, αλλά τεράστιες αλλαγές στην συμπεριφορά των καταναλωτών, αφού οι νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν μετά την πανδημία έχουν εξαφανίσει ολόκληρα κομμάτια του οργανωμένου τουρισμού, όπως η μαζική μεταφορά μέσω λεωφορείων, η διοργάνωση συνεδρίων και εκδηλώσεων, ο επαγγελματικός τουρισμός, ο εξερχόμενος τουρισμός, αλλά και η προσέλκυση τουριστών από τρίτες, και ιδιαίτερα από υπερατλαντικές χώρες.
Συμπεραίνουμε λοιπόν, ότι ο κλάδος των τουριστικών γραφείων έχει σαφή υστέρηση σε σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους του τουρισμού όσον αφορά την συμμετοχή του στην επίτευξη του στόχου των εσόδων, αλλά ακόμη και αν η συμμετοχή αυτή ήταν υψηλότερη, είναι πραγματικά αδύνατον να θεωρείται δείκτης βιωσιμότητας μιας επιχείρησης η επίτευξη του 50% των εσόδων του 2019.
Ποια μέτρα χρειάζεται να επεκταθούν
Αναμφισβήτητα, η Πολιτεία έχει κάνει πολλά για την στήριξη της επιχειρηματικότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Αντικειμενικά όμως, για έναν κλάδο που έχει υποστεί τόσο εκτεταμένη ζημιά λόγω της πανδημίας, η συγκεκριμένη βοήθεια, αν και ασφαλώς ευπρόσδεκτη, αποδεικνύεται ότι μπορεί να μην είναι αρκετή.
Είδαμε τον κλάδο της εστίασης να προβαίνει πρόσφατα σε κινητοποιήσεις, παρά το γεγονός ότι και μεγαλύτερη στήριξη έλαβε και καλύτερες επιδόσεις πέτυχε σε σχέση με τα τουριστικά γραφεία. Αλήθεια, ο δικός μας κλάδος τι θα πρέπει να κάνει, δεδομένης της κομβικής συμβολής του στην επίτευξη πλούτου για την εθνική μας οικονομία;
Με βάση τα παραπάνω, και ενόψει της νέας παραλλαγής «Όμικρον» του Covid-19, η οποία έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει και τα ταξίδια με άγνωστη συνέχεια, θεωρούμε αναγκαίο να γίνουν όλες οι απαραίτητες κινήσεις για την επέκταση ενός αριθμού μέτρων στήριξης για τον χειμώνα, και μέχρι το τέλος του Ιουνίου 2022, ιδιαίτερα μετά την επέκταση εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις ως τις 30 Ιουνίου 2022, προκειμένου να επιταχυνθεί περαιτέρω η ανάκαμψη του τουρισμού στη χώρα μας.
Συγκεκριμένα, κρίνεται απαραίτητο να επεκταθούν το πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», η επιδότηση των ενοικίων και το πάγωμα φορολογικών και ασφαλιστικών ρυθμίσεων, καθώς και να ξεκινήσει αργότερα (μετά το τέλος Ιουνίου του 2022) η αποπληρωμή των επιστρεπτέων προκαταβολών και να μειωθούν τα τέλη κυκλοφορίας των τουριστικών λεωφορείων και επαγγελματικών οχημάτων.
Επιπλέον, η παραλλαγή «Όμικρον» είναι πολύ πιθανό να μας φέρει σε ένα νέο καθεστώς voucher όσον αφορά τα οργανωμένα ταξίδια που ενδεχομένως να ακυρωθούν.
Υπενθυμίζουμε ότι οι περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν δαπανήσει τεράστια ποσά μέχρι σήμερα για την αποκατάσταση -μέσω των τουριστικών γραφείων- των ζημιών που υπέστησαν οι καταναλωτές στα ταξίδια τους από τις συνέπειες της πανδημίας, ενώ στην Ελλάδα δεν έχει δοθεί ακόμη ούτε ένα ευρώ προς την κατεύθυνση αυτή.
Με δεδομένη δε την έλλειψη έργου που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα τουριστικά γραφεία, θα ήταν ευκταία η επαναφορά της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, προκειμένου να αποφευχθεί η απώλεια εργαζομένων στον κλάδο.
Τέλος, θεωρούμε απαραίτητο να επεκταθεί και κάθε άλλο μέτρο που θα βοηθήσει τον κλάδο να περάσει, χωρίς περαιτέρω σοβαρές βλάβες, τις συμπληγάδες του χειμώνα.
Όλες δε οι επεκτάσεις είναι αναγκαίο να ισχύσουν μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2022, καθώς τα τουριστικά γραφεία εισερχόμενου τουρισμού, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η πανδημία του Covid-19 ξεκίνησε την άνοιξη του 2020, δεν είχαν έσοδα ήδη από τον Νοέμβριο του 2019, και τώρα καλούνται να διανύσουν τον τρίτο κατά σειρά χειμώνα χωρίς έσοδα για αυτά.
