Με συγκίνηση, πόνο και θλίψη για τις εξελίξεις που αφορούν την Αγ. Σοφία, μίλησε στο Ράδιο Πρώτο 91.5 η καθηγήτρια του Εθνικού Μετσόβιου Πανεπιστημίου κα. Τόνια Μοροπούλου.
Η κα. Μοροπούλου συμμετείχε στην επιστημονική ομάδα που ανέλαβε την αναστήλωση, αντισεισμική προστασία και την αποκάλυψη των επιχρισμένων ψηφιδωτών της Αγ. Σοφιάς.
Η επιστήμονας δήλωσε ότι πρέπει να ενεργήσουμε άμεσα για να ανατρέψουμε το δεδομένα τώρα. Μίλησε για μονομερής πράξη από το Τούρκο πρόεδρο , ενέργεια βαρβαρότητας και καταπάτησης των δικαιωμάτων. « Η Αγιά Σοφιά είναι το φως της ορθοδοξίας και της χριστιανοσύνης που στο τέλος θα λάμψει».
Η απόφαση Ερντογάν βεβηλώνει τους διεθνείς κανόνες
« Την δουλειά που κάναμε για την αποκατάσταση, αντισεισμική προστασία και την συντήρηση της Αγ. Σοφιάς ήταν μία δουλειά που φυσικά σήμερα θα οδηγούσε στο ερώτημα πότε θα ολοκληρωθεί η αποκάλυψη των ψηφιδωτών;
Αντ΄ αυτού μπαίνουμε σε μία φάση όπου ο Τούρκος πρόεδρος με την απόφασή του, έχει βεβηλώσει πλήρως όλους τους διεθνείς κανόνες για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και έχουμε βρεθεί στην τραγική θέση να συζητάμε το ενδεχόμενο της συγκάλυψης της κάλυψης των ψηφιδωτών.
Η πραγματικότητα είναι ότι με την απόφασή του μονομερώς να λειτουργήσει η Αγ. Σοφία ως τζαμί , ο Τούρκος πρόεδρος πραγματικά ποδοπατάει όλη τη διεθνή δεοντολογία της Unesco, δηλαδή του πολιτιστικού οργανισμού του ΟΗΕ , του Οργανισμού του των Ηνωμένων Εθνών που προβλέπει ότι τα μνημεία που κηρύσσονται μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και τέτοιο μνημείο είναι η Αγ. Σοφιά.
Θα πρέπει λοιπόν να διατηρούνται και να αναδεικνύονται με όλες τις αξίες που απέκτησαν στην διάρκεια όλων των ιστορικών περιόδων , διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών όπως άλλωστε εκφράστηκε και στο Σύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που υπέγραψα προσωπικά τον Μάρτιο του 1994 με το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου για την αντισεισμική προστασία και συντήρηση της Αγιάς Σοφιάς, την οποία και υπηρετήσαμε με αποτελεσματικότητα κατά τον μεγάλο σεισμό του Αυγούστου του ’99, καθώς πρόλαβε να ολοκληρωθεί το έργο από πριν.
Είναι σαφές ότι η Αγ. Σοφιά του Ιουνστιανού είναι το μεγάλο μνημείο της ορθοδοξίας και του Βυζαντίου. Με αυτή την έννοια ως ένα μοναδικό μνημείο του Χριστιανισμού βεβηλώνεται με την μονομερή λειτουργία του ως τζαμί. Όμως κατ αυτόν τον τρόπο παραβιάζονται οι διεθνείς συνθήκες. Παραβιάζεται ο ίδιος ο πολιτισμός.»
Στην ορθοδοξία κοιτάς ψηλά και στον μωαμεθανισμό σκύβεις. Η Αγ. Σοφιά σε ανεβάζει στο φως
«Μπαίνοντας στην Αγιά Σοφιά, αισθάνεται κανείς αυτό που λέμε ο άνθρωπος άνω θρώσκει. Κοιτάς προς τα πάνω και η μοναδική αρχιτεκτονική της είναι τέτοια που σε ανεβάζει στο φως. Και αυτή είναι η ουσία της ορθοδοξίας. Όταν μπαίνει στο Μπλε Τζαμί σκύβεις κάτω για να προσκυνήσεις, κοιτάς κάτω. Αυτή είναι η διαφορά αναμέσα στον μωαμεθανισμό και τον χριστιανισμό, στην ορθοδοξία.
O Θεός της Ελλάδος και της Τουρκίας έσωσε την Αγ. Σοφία από το σεισμό
«Ο Τούρκος πρόεδρος λοιπόν τα καταπατάει όλα αυτά. Εμείς που δουλέψαμε μαζί με Τούρκους συναδέλφους για την προστασία της Αγιάς Σοφιάς, δεν θα ξεχάσω ποτέ το 1994 το Μάρτιο που υπογράφαμε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τους συναδέλφους των Πανεπιστημίων του Princeton και του Βοσπόρου, ότι μαζί δουλέψαμε επί χρόνια υπό την εποπτεία του επιστημονικού συμβουλίου του Μουσείου της Αγ. Σοφιάς και όταν το 1999 στις 17 Αυγούστου μετά το μεγάλο σεισμό της Κωνσταντινούπολης βγήκε ο συνάδελφος Αχμέτ Τσακμάκ του Princeton στο CNN και δήλωσε ότι ο Θεός της Ελλάδος και ο Θεός της Τουρκίας έσωσε την Αγ. Σοφιά. Γιατί τον Ιούνιο είχαμε μόλις ολοκληρώσει τις επεμβάσεις που είχε προτείνει το Πολυτεχνείο για την αντισεισμική προστασία της Αγ. Σοφιάς και που πραγματοποιούσε το έργο υπό την εποπτεία του Μουσείου.”
Ο Ερντογάν συγκρούεται με την σύγχρονη Τουρκία
Σήμερα λοιπόν καταργείται ο χαρακτήρας του μουσείου. Ένας χαρακτήρας που θεσπίστηκε από το Σύνταγμα το 1934 και τον Κεμάλ Ατατούρκ. Ο Ερντογάν λοιπόν έρχεται σε σύγκρουση με τον θεμελιωτή της σύγχρονης Τουρκίας και με την σύγχρονη Τουρκία. Με αυτούς τους ανθρώπους που συνεργάστηκαν και συνεργάζονται αλλά και με τους θεσμούς της Τουρκίας.
Γιατί το 2001 η Βουλή των Ελλήνων και η Τουρκική Εθνοσυνέλευση ψήφισαν την 1η επιστημονική, τεχνολογική και πολιτιστική συνεργασία και η οποία βασίστηκε και αναφέρεται ως ‘Υποδειγματική ανάπτυξη’ για το εμβληματικό αυτό μνημείο.
Συνεπώς έρχεται σε σύγκρουση και με τις διακρατικές συμφωνίες του και επιμένει σε πολιτική ισχύος με έμφαση στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στην ανατολική Μεσόγειο για να εγκαθιδρύσει την δική του καινούργια οθωμανική αυτοκρατορία.»
Παγκόσμια κινητοποίηση για να αντιστραφεί το κλίμα
«Εμείς πρέπει να απομονώσουμε αυτές τις πρακτικές. Ήδη διεθνείς φόρα, το Παγκόσμιο Συμβούλιων Εκκλησιών , το Παγκόσμιο Ταμείο Μνημείων , το Τάγμα των Ιπποτών της Ιερουσαλήμ έχουν ξεκινήσει μία καμπανιά.
Εγώ χθες υπέγραψα την παγκόσμια έκκληση «Σώστε την Αγιά Σοφιά» που μου έστειλαν οι συνάδελφοι μου από την Εφορεία Αρχαιοτήτων του Ισραήλ. Στέλνουμε μία έκκληση εμείς οι Έλληνες καθηγητές του Πολυτεχνείου που δουλέψαμε για την Αγιά Σοφιά και τον Πανάγιο Τάφο, για κινητοποίηση σε όλο τον κόσμο, σε πανεπιστήμια, σε ερευνητικά κέντρα , πολιτιστικούς φορείς κληρονομιάς με έμφαση στις χώρες της Μεσογείου για να αντιστραφεί το κλίμα , για να ακυρωθεί, για να φανεί ότι υπάρχει διεθνείς κατακραυγή κατά αυτής της μονομερούς απόφασης του Τούρκου πρόεδρου.
Βεβαίως θα μου πείτε ότι η εθνική κυριαρχία της Τουρκίας της επιτρέπει να παίρνει αποφάσεις στην χώρα της. Ναι, αλλά η Αγία Σοφία είναι ένα κηρυγμένο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα. Ότι και αν κάνει ο Τούρκος πρόεδρος στην συνείδηση της ανθρωπότητας όχι μόνο στα 2 δις Χριστιανών αλλά σε όλο τον κόσμο, η Αγιά Σοφιά είναι φως και έτσι θα παραμείνει.»
Οι διεθνείς αντιδράσεις είναι ψηφίδα στα μωσαϊκά της Αγιάς Σοφιάς που πάμε να κρατήσουμε στην θέση τους
Η κα. Μοροπούλου απάντησε σε ερώτηση σχετικά με τις ήπιες αντιδράσεις που υπήρξαν διεθνώς καθώς και για τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται σε άλλα θρησκευτικά μνημεία.
«Είναι φανερό ότι σε μία πολιτική πυγμή - ισχύος που πάει να συσπειρώσει όλο τον μωαμεθανικό κόσμο ο Ερντογάν, μπορεί να καταπατήσει όλες τις αξίες, αυτό το είδαμε. Συνεπώς είμαστε υποχρεωμένοι να ανυψώσουμε το ανάστημά μας και να επιχειρήσουμε να αποκαλύψουμε τι σημαίνει αυτή η πράξη. Ότι είναι μία βάρβαρη πράξη εναντίον της ανθρωπότητας εναντίον της ειρήνης αλλά και εναντίον της ίδιας της σύγχρονης Τουρκίας και του λαού της. Διότι υπονομεύει το μέλλον του που είναι ένα μέλλον συνεργασίας με τους λαούς της Μεσογείου και του κόσμου και πιστεύω ότι είναι σημαντικό οι πνευματικοί άνθρωποι να πάρουν τον λόγο πέρα από κάθε πολιτική και διπλωματική σκοπιμότητα που μπορεί να αμβλύνει την φωνή των κρατών ή των πολιτικών οργανισμών. Όμως ας μην υποβαθμίζουμε τις ήδη υπάρχουσες αντιδράσεις και από την Ευρώπη και από χώρες της Ευρώπης διότι έχουν βαρύνουσα σημασία. Είναι μία ψηφίδα στα μωσαϊκά της Αγιάς Σοφιάς που πάμε να κρατήσουμε στην θέση τους.»
Το μέλλον των ψηφιδωτών , εικόνων και άλλων κειμηλίων της Αγ. Σοφίας
«Δεν τα εκπονούν τα σχέδια αυτά ούτε το επιστημονικό συμβούλιο του μουσείου, ούτε οι συνάδελφοι. Τα εκπονούν πλέον μέλη της πολιτικής ομάδας του Ερντογάν. Δεν γνωρίζω ούτε εγώ ούτε οι συνάδελφοι μου οι οποίοι να πω στην κρίση των Ιμίων είχαν δηλώσει στο CNN ότι διαφωνούν με αυτές τις πράξεις βίας και εθνικής ακεραιότητας και ότι θεωρούν πως υπάρχει οδός να συνυπάρξουμε , με συνεννόηση παρά τις διαφορετικές θρησκείες και καταβολές μέσα από τον πολιτισμό. Η Αγιά Σοφιά είναι φως όπως η ορθοδοξία και ο χριστιανισμός και το φως θα λάμψει. Χρειάζεται αγώνας.»
Ακούστε ολόκληρη την συνέντευξη στον παρακάτω σύνδεσμο :
Σάντυ Λαδικού
