Εάν κάποιος μας έλεγε πριν από μερικά χρόνια ότι η Κως —το νησί που, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (οὓς ἡ Κῶς ἔθρεψε, οὐδ᾿ Αἴγυπτος δύναται θρέψαι), μπορούσε να θρέψει τους κατοίκους της πιο πλούσια και από την Αίγυπτο, τότε θεωρούμενη από τους πιο εύφορους τόπους— σύντομα δεν θα μπορούσε να παράγει επαρκώς, τουλάχιστον για τους μόνιμους κατοίκους της, βασικά προϊόντα όπως το κρέας, σίγουρα θα τον περνούσαμε για τρελό...
Δυστυχώς όμως, αυτό που άλλοτε φάνταζε αδιανόητο, σήμερα είναι η θλιβερή πραγματικότητα, αποτέλεσμα της διαρκής "κρίσης" στον πρωτογενή τομέα του νησιού, που χρόνο με τον χρόνο και για διάφορους λόγους, μικραίνει το "εκτόπισμα" του στην τοπική αγορά, ιδιαίτερα όσον αφορά την κτηνοτροφία, η οποία βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης.
Σύμφωνα μάλιστα, με τον Πρόεδρο των Κτηνοτρόφων Κω, κ. Μανόλη Μανιά, η μείωση του ζωικού κεφαλαίου τα τελευταία χρόνια, είναι σοκαριστική. «Το 2000 είχαμε 14.000 βοοειδή και σήμερα έχουν απομείνει μόλις 1.400», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Μιλάμε για πτώση που φτάνει το 90%. Αν συνεχίσουμε έτσι, σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει καμία αγελάδα στο νησί.»
Το πρόβλημα βέβαια, δεν εντοπίζεται μόνο στα βοοειδή (που σίγουρα έχουν το μεγαλύτερο), καθώς τον ίδιο δρόμο παίρνουν σιγά σιγά και οι "μάντρες" του νησιού που εκτρέφουν κυρίως αιγοπρόβατα και είτε κλείνουν, είτε μειώνουν την παραγωγή τους, αφού έχει αυξηθεί κατά πολύ το κόστος (ενέργεια, ζωοτροφές κ. α.) ενώ πέρα από το κρέας εμπορεύονται και πολλά τοπικά γαλακτοκομικά προϊόντα.
Η ραγδαία αυτή μείωση, έχει ήδη δημιουργήσει προβλήματα στην τοπική αγορά (κρεοπωλεία, εστιατόρια κ.α.), που προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, "κοιτάζοντας" αναγκαστικά σε εναλλακτικές επιλογές. Η Κως εξαρτάται πλέον όλο και περισσότερο από εισαγόμενα προϊόντα, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει, τόσο για την ποιότητα αυτών που τελικά φτάνουν στον καταναλωτή, όσο και για τους ίδιους τους κτηνοτρόφους, που βλέπουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται, ροκανίζοντας και τις όποιες ελπίδες για ανάκαμψη, αφού αν δεν υπάρχουν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι να γίνει ξανά ελκυστικό και κερδοφόρο το επάγγελμα και να ανοίξουν θέσεις εργασίες (οι οποίες βέβαια, έτσι και αλλιώς καλύπτονται με μεγάλη δυσκολία αφού οι νέοι έχουν άλλες βλέψεις και προτεραιότητες για την επαγγελματική τους αποκατάσταση), δεν μπορεί να επέλθει ανάπτυξη στον κλάδο.
Όπως τονίζουν και ίδιοι οι κτηνοτρόφοι, αν δεν υπάρξουν άμεσα μέτρα στήριξης από το κράτος, η κατάσταση θα γίνει σύντομα μη αναστρέψιμη, με σοβαρές συνέπειες για την επάρκεια και την ποιότητα των τοπικών προϊόντων.
Την "κατάσταση", επιβεβαιώνουν και οι κρεοπώλες του νησιού, οι οποίοι επισημαίνουν ότι το τοπικό μοσχαρίσιο κρέας γίνεται όλο και πιο σπάνιο και αναπόφευκτα η τιμή του έχει εκτοξευθεί σε επίπεδα που το καθιστούν απλησίαστο για τους περισσότερους καταναλωτές.
«Οι πελάτες στρέφονται σε φθηνότερες επιλογές, όπως το κοτόπουλο και το χοιρινό», σημειώνουν, εξηγώντας ότι η μείωση της παραγωγής και το αυξημένο κόστος εκτροφής έχουν οδηγήσει σε αλυσίδα ανατιμήσεων.
Η Κως λοιπόν, που άλλοτε “έθρεφε” όχι μόνο τους κατοίκους της αλλά και την ευρύτερη περιοχή, κινδυνεύει σήμερα να χάσει ένα βασικό κομμάτι της αυτάρκειας και της παράδοσής της. Το αν θα αντιστραφεί αυτή η πορεία, εξαρτάται πλέον από το αν η πολιτεία θα στηρίξει έμπρακτα τους εναπομείναντες παραγωγούς, προτού να είναι αργά.
Μ. ΜΑΝΙΑΣ: ΣΕ ΛΙΓΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΝΤΟΠΙΟ ΚΡΕΑΣ
Ο Πρόεδρος των Κτηνοτρόφων Κω κ. Μανόλης Μανιάς, εξέφρασε την απογοήτευση αλλά και την αγανάκτησή του για την κατάσταση που έχει περιέλθει η κτηνοτροφία στο νησί μας, αλλά και γενικότερα στη χώρα μας.
«Δεν έχουμε – είπε- στήριξη από κανέναν. Βλέπουμε την Κυβέρνηση να αδιαφορεί εδώ και χρόνια για τους κτηνοτρόφους και γενικότερα για τον πρωτογενή τομέα. Κάθε χρόνο όλο και λιγοστεύουμε οι κτηνοτρόφοι στην Κω. Πριν 3 χρόνια ήμασταν 300, σήμερα δεν φτάνουμε ούτε τους 200 και σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει κανένας, αφού η νέα γενιά δεν φαίνεται να θέλει να ασχοληθεί με τον κλάδο. Και πώς να ασχοληθεί δηλαδή, όταν βλέπει αυτή την κατάντια; Πώς να ασχοληθούν τα παιδιά μας όταν μας βλέπουν να παλεύουμε μέρα νύχτα και στο τέλος να μην μπορούμε να βγάλουμε ούτε τις υποχρεώσεις μας; Έχουν μειώσει την οικονομική ενίσχυση και τώρα λόγω και του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ μας έχουν καθυστερήσει και τις επιδοτήσεις, αλλά και δυσκολεύουν τις διαδικασίες για να πάρει κάποιος επιδότηση, επειδή κάποιοι έξυπνοι που καμία σχέση δεν έχουν με τον πρωτογενή τομέα, πλούτισαν εις βάρος όλων μας και τώρα την πατάμε, εμείς οι πραγματικοί κτηνοτρόφοι που ζούμε από αυτό.
Η κτηνοτροφία στην Κω πεθαίνει. Φανταστείτε ότι το 2000 είχαμε στο νησί 14.000 βοοειδή και σήμερα έχουμε μόνο 1.400. μιλάμε για τεράστια μείωση. Έρχονται από την Κρήτη, ανά τακτά διαστήματα και αγοράζουν βοοειδή ζωντανά από την Κω. Σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν βοοειδή στην Κω. Kαι δεν είναι μόνο το βοοειδή, αλλά και τα αιγοπρόβατα λιγοστεύουν χρόνο με το χρόνο, μάντρες κλείνουν. Θα τρώμε εισαγόμενο κρέας αμφιβόλου ποιότητας και θα είναι και πανάκριβο. Ας σκύψει λοιπόν η Πολιτεία κι ας στηρίξει έστω και τους λίγους εναπομείναντες κτηνοτρόφους, ώστε να μην τα παρατήσουν και αυτοί».
Ο κ. Μανιάς αναφέρθηκε και στις καταγγελίες που κατά καιρούς δέχονται από οικολόγους για τον τρόπο διαβίωσης των αγελάδων στο νησί μας, τονίζοντας ότι σίγουρα υπάρχουν και οι κακοί κτηνοτρόφοι, όμως οι περισσότεροι φροντίζουν τα ζώα τους, καθώς από αυτά ζουν και οι ίδιοι.
Κλείνοντας, εξέφρασε την άποψή ότι η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος θα ανέβει κι άλλο το επόμενο διάστημα και θα είναι σχεδόν απλησίαστη για τα νοικοκυριά. Οι ίδιοι οι κτηνοτρόφοι, πουλούν στους κρεοπώληδες το κρέας με 6-7 ευρώ και η τελική τιμή φτάνει στα 15 ευρώ για τον καταναλωτή, ενώ πέρυσι η τιμή ήταν στα 13,5 ευρώ.
Α. ΓΙΑΛΟΜΑΝΔΡΑΚΗΣ: ΣΕ 5 ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΓΕΛΑΔΕΣ ΣΤΗΝ ΚΩ
Ο κτηνοτρόφος και ιδιοκτήτης του κρεοπωλείου «Παραγωγός» κ. Αντώνης Γιαλομανδράκης, φάνηκε αρκετά απαισιόδοξος, τονίζοντας ότι σε πέντε χρόνια δεν θα υπάρχουν αγελάδες στην Κω.
«Ότι και να πούμε – ανέφερε- δεν θα μπορέσει να περιγράψει την πραγματική τραγική κατάσταση που βιώνουμε. Με μαθηματική ακρίβεια σε 5 χρόνια δεν θα υπάρχουν καθόλου αγελάδες στην Κω. Οι κτηνοτρόφοι στο νησί είναι ηλικιωμένοι και όταν αποσύρονται δεν αντικαθιστούνται, αφού οι νεότεροι δεν ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Έτσι λοιπόν είναι λογικό ότι σε λίγο καιρό θα σβήσει γενικά η κτηνοτροφία στο νησί μας. Θεωρώ ότι είναι ένα οργανωμένο σχέδιο των μεγάλων συμφερόντων να κλείσουν οι μικρές κτηνοτροφικές μονάδες. Άλλωστε ήδη γνωρίζουμε ότι προχωρούν στην δημιουργία και πώληση του τεχνητού κρέατος. Αυτά λοιπόν θα τρώμε ή στην καλύτερη εισαγόμενο κρέας, χωρίς να γνωρίζουμε την ποιότητά του. Εκεί μας οδήγησαν όλες αυτές οι πολιτικές των κυβερνήσεων και η αδιαφορία τους προς τους κτηνοτρόφους. Οι ζωοτροφές έχουν φτάσει στα ύψη και συνεχώς αυξάνεται η τιμή τους, με αποτέλεσμα ολοένα και περισσότεροι να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά. Η καθημερινή φροντίδα και σίτιση της αγελάδας, κοστίζει περισσότερο και από αυτή του ανθρώπου. Το καθημερινό κόστος του κτηνοτρόφου για μία αγελάδα ανέρχεται στα 7 ευρώ. Φανταστείτε λοιπόν πόσο δύσκολο είναι να έχεις μία κτηνοτροφική μονάδα ή έστω λίγες αγελάδες».
Από την πλευρά του κρεοπώλη, ο κ. Γιαλομανδράκης μας επισήμανε, ότι είναι λογικό, οι καταναλωτές, να έχουν ξεγράψει πλέον το μοσχαρίσιο κρέας και να επιλέγουν άλλα είδη.
«Εγώ αυτή τη στιγμή πουλάω το μοσχαρίσιο κρέας 15 ευρώ το κιλό. Πέρυσι η τιμή ήταν στα 13,5 ευρώ, ενώ προβλέπω ότι μέχρι το τέλος του χρόνου, τιμή του θα φτάσει τα 18 ευρώ. όπως καταλαβαίνεται κοντεύει να γίνει απλησίαστο για μία οικογένεια και γι’ αυτό στρέφονται σε άλλα κρέατα, όπως το κοτόπουλο και το χοιρινό κρέας».
Α. ΤΟΚΜΟΓΛΟΥ: ΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΣΕ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ ΚΡΕΑΤΟΣ
Ο κρεοπώλης κ. Αχμέτ Τοκμόγλου («Παλιά Αγορά») μας ανέφερε ότι η αύξηση του μοσχαρίσιου κρέατος έχει ως αποτέλεσμα την στροφή των καταναλωτών σε άλλα είδη κρέατος.
«Δυστυχώς η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος συνεχώς αυξάνεται και δεν θα σταματήσει. Αυτή τη στιγμή, στην Κω πωλείται στα 13-16 ευρώ το κιλό, όταν πέρυσι το ίδιο διάστημα ήταν 10-12 ευρώ και απ’ ότι φαίνεται η τιμή του θα ανέβει και άλλο, καθώς υπάρχει έλλειμμα σε όλη την Ευρώπη. Οι καταναλωτές στην Κω, όπως είναι λογικό, στρέφονται σε άλλα είδη κρέατος πιο φθηνά, όπως το χοιρινό (6-8 ευρώ το κιλό) και κοτόπουλο (4-5 ευρώ). Εκεί που έτρωγαν 3 φορές το μήνα μοσχαρίσιο κρέας, τώρα τρώνε μία φορά και αν…
Το ντόπιο μοσχαρίσιο κρέατος, τείνει να γίνει είδος προς εξαφάνιση, αφού δεν υπάρχουν πλέον μοσχάρια στην Κω. Η κτηνοτροφία στο νησί μας, έχει πάρει τον κατήφορο και δεν υπάρχει στήριξη από κανέναν. Οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι είναι ηλικιωμένοι και σε λίγα χρόνια θα αποχωρήσουν και δυστυχώς πίσω τους δεν υπάρχουν νέοι να ασχοληθούν. Και πώς να ασχοληθούν όταν βλέπουν τους γονείς τους ότι ταλαιπωρούνται και δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα. Είναι λογικό να ψάχνουν άλλη δουλειά και πιο εύκολη και πιο προσοδοφόρα οικονομικά. Δυστυχώς η κτηνοτροφία στο νησί μας σβήνει και οι επιπτώσεις θα είναι πολλές στην τοπική μας αγορά. Ας το αναλογιστούν όλοι οι υπεύθυνοι και ας κάνουν κάτι. Έδωσαν τα χρήματα εκεί που ήθελαν στον ΟΠΕΚΕΠΕ, στους δικούς τους και δεν πήγαν εκεί που έπρεπε, δηλαδή στους πραγματικούς κτηνοτρόφους, για να στηριχθούν και να μπορέσουν να συνεχίσουν να υπάρχουν. Τώρα πληρώνουμε όλα αυτά τα λάθη».
Σ. ΤΟΚΜΟΓΛΟΥ: ΝΑ ΣΤΗΡΙΧΘΟΥΝ ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ
Ο κ. Σουλεϊμάν Τοκμόγλου, είναι ένας νεαρός κτηνοτρόφος, που σε ηλικία 37 ετών, έχει ήδη πολλά χρόνια στον κλάδο, ωστόσο εκφράζει την απαισιοδοξία του για το μέλλον.
«Εγώ μεγάλωσα με γονείς κτηνοτρόφους, αγάπησα από μικρός το επάγγελμα αυτό, είχαν οι γονείς μου εγκαταστάσεις και γι’ αυτό το ακολούθησα. Σήμερα ένας νέος, είναι πολύ δύσκολο να το επιλέξει. Οι συνθήκες είναι δύσκολες και οι οικονομικές απολαβές δεν είναι ανάλογες της προσπάθειας που πρέπει να καταβάλεις. Το κράτος, ο Δήμος, πρέπει όλοι να βοηθήσουν και να στηρίξουν τους κτηνοτρόφους. Τους πραγματικούς όμως κτηνοτρόφους και όχι αυτούς που πήραν και συνεχίζουν να παίρνουν τις επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Καθυστερούν οι επιδοτήσεις μας, εμάς των νόμιμων κτηνοτρόφων γιατί κάποιοι άλλοι τις έφαγαν και εμείς μείναμε ξεκρέμαστοι.
Μακάρι να ξεκαθαρίσει λίγο το τοπίο μετά από αυτό, αλλά δεν είμαι αισιόδοξος. Πάλι κάτι θα γίνει, πάλι θα βρουν τρόπο οι επιτήδειοι να εκμεταλλευτούν τον κόπο και τον ιδρώτα των πραγματικών κτηνοτρόφων, που ξημεροβραδιάζονται για να μπορέσουν να ζήσουν τις οικογένειές τους. Στην Κω σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχουν αγελάδες, καθώς δεν συμφέρει τους κτηνοτρόφους, έτσι όπως είναι, με το τόσο υψηλό κόστος παραγωγής, με τις ζωοτροφές να ανεβαίνουν συνεχώς. Σε λίγο καιρό τα κρέατα στο νησί μας θα είναι εισαγόμενα και αμφιβόλου ποιότητας».
M. ZHKAΣ: ΑΤΕΛΕΙΩΤΕΣ ΩΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΙΚΡΙΣΜΑ
Ο κ. Μ. Ζήκας, για χρόνια κτηνοτρόφος, τα τελευταία χρόνια εγκατέλειψε τον κλάδο και στράφηκε στον τουρισμό (ξενοδοχοϋπάλληλος) καθώς όπως μας είπε, οι οικονομικές απολαβές που είχε από την κτηνοτροφία, δεν έφταναν για να βγάζει τις υποχρεώσεις του.
«Για πολλά χρόνια ασχολούμουν με την κτηνοτροφία. Ατελείωτες ώρες εργασίας, κάθε μέρα πρωινό ξύπνημα, χωρίς αργίες χωρίς τίποτα, καθώς δεν μπορείς να μην ταϊσεις τα ζώα κάθε μέρα. Οι απολαβές δυστυχώς δεν ήταν αντίστοιχες της δουλειάς που ρίχναμε όλο αυτό το διάστημα και από μία περίοδο και μετά δεν μπορούσαμε να βγάλουμε ούτε τις υποχρεώσεις μας. Έτσι λοιπόν αναγκάστηκα και στράφηκα στον τουρισμό, εργαζόμενος ως ξενοδοχοϋπάλληλος για να μπορώ να ανταπεξέλθω οικονομικά. Δυστυχώς, έτσι όπως έχει γίνει η κατάσταση η κτηνοτροφία δεν θα ζήσει, αφού οι νέοι δεν ασχολούνται. Και καλά κάνουν. Εγώ δεν θα άφηνα με τίποτα τα παιδιά μου να ακολουθήσουν την κτηνοτροφία. Έζησα τόσα χρόνια, είδα τις δυσκολίες και δεν θα ήθελα τα παιδιά μου να περάσουν τα ίδια. Καθημερινός αγώνας και από λεφτά τίποτα. Γιατί τότε να ασχοληθεί κάποιος; Δεν ξέρω αν από τους αλλοδαπούς κάποιος ασχοληθεί στο νησί, αλλά έτσι όπως πάμε σε λίγο καιρό δεν θα έχουμε καθόλου ντόπια ζώα και κρέατα και όλα θα είναι εισαγόμενα και δεν θα ξέρουμε τι τρώμε».
