ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ένα άνευ προηγουμένου τουριστικό «κύμα» συνεχίζει να δέχεται η Ελλάδα, με τον κλάδο να οδεύει προς ένα ακόμη ιστορικό ρεκόρ αφίξεων. Το 2025 αναμένεται να κλείσει με περισσότερους από 37 εκατομμύρια διεθνείς επισκέπτες, καταγράφοντας εκτιμώμενη ετήσια άνοδο περίπου 5%, με τη σχέση τουριστών προς μόνιμους κατοίκους να ξεπερνά το 3,5, έναν από τους ψηλότερους δείκτες στον κόσμο.Η εικόνα του 2025 – τα νέα ρεκόρΣτο δεκάμηνο Ιανουαρίου–Οκτωβρίου 2025, σύμφωνα με το ταξιδιωτικό ισοζύγιο της Τράπεζας της Ελλάδος, οι διεθνείς αφίξεις αυξήθηκαν κατά 4,4%, φτάνοντας τα 35,26 εκατομμύρια ταξιδιώτες, έναντι 33,79 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2024, περίπου 600 χιλιάδες λιγότερες αφίξεις από ότι το συνολο του 2024.(35.951,4 χιλιάδες), με το νέο ρεκορ για φέτος να θεωρείται δεδομένο.Η γεωγραφική προέλευση των επισκεπτών αναδεικνύει σαφή μετατόπιση: οι αφίξεις από την ΕΕ-27 αυξήθηκαν οριακά ( 1,4%), φτάνοντας τα 21,0 εκατ.Η αεροπορική κίνηση ενισχύθηκε κατά 4,6%, ενώ η οδική κατά 4,9%, επιβεβαιώνοντας ότι η Ελλάδα παραμένει προσβάσιμη από πολλαπλές πύλες εισόδου. Η γεωγραφική προέλευση των επισκεπτών αναδεικνύει σαφή μετατόπιση: οι αφίξεις από την ΕΕ-27 αυξήθηκαν οριακά ( 1,4%), φτάνοντας τα 21,0 εκατ., ενώ από τις λοιπές χώρες σημειώθηκε ισχυρή άνοδος 9,1%, στα 14,25 εκατ. ταξιδιώτες.Η Γερμανία παραμένει η μεγαλύτερη αγορά, με 5,65 εκατ. επισκέπτες ( 8,3%), ακολουθούμενη από το Ηνωμένο Βασίλειο (4,68 εκατ., 6,6%) και την Ιταλία (2,10 εκατ., 8,2%). Αντίθετα, η Γαλλία κατέγραψε μικρή κάμψη (-2%), ενώ οι αφίξεις από τη Ρωσία, αν και αυξημένες, παραμένουν περιορισμένες σε απόλυτα μεγέθη.Έσοδα: περισσότερα χρήματα, αλλά με ανισορροπίεςΟι ταξιδιωτικές εισπράξεις στο ίδιο δεκάμηνο ανήλθαν σε 22,39 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 8,9% σε ετήσια βάση και πολύ ψηλότερα από τα 21,7 δις. ευρώ που ανήλθαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις στο σύνολο του 2024, καταγράφοντας ήδη νέο ρεκόρ δυο μήνες πριν ολοκληρωθεί η χρονιά. Η άνοδος προήλθε τόσο από τις χώρες της ΕΕ-27 ( 5,8%, 12,12 δισ. ευρώ), όσο και –κυρίως– από τις αγορές εκτός ΕΕ ( 12,2%, 9,11 δισ. ευρώ).Ιδιαίτερα ισχυρή ήταν η συμβολή του Ηνωμένου Βασιλείου ( 15,1%, 3,55 δισ. ευρώ) και των ΗΠΑ ( 8,4%, 1,54 δισ. ευρώ), γεγονός που ενισχύει τη μέση κατά κεφαλήν δαπάνη, αλλά ταυτόχρονα αυξάνει την εξάρτηση από μακρινές αγορές.Μια δεκαετία αλλεπάλληλων ρεκόρΗ φετινή επίδοση δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά μέρος μιας δεκαετούς ανοδικής πορείας. Την περίοδο 2016–2025, οι διεθνείς αφίξεις αυξήθηκαν σωρευτικά κατά περίπου 50%, από 25 εκατ. σε πάνω από 37 εκατ. επισκέπτες.Το μερίδιο της Ελλάδας στις παγκόσμιες τουριστικές αφίξεις ανήλθε στο 2,5% το 2025, από περίπου 2% μια δεκαετία νωρίτεραΗ εξέλιξη αυτή στηρίχθηκε σε δομικούς παράγοντες: αύξηση των αεροπορικών συνδέσεων κατά 46% (2015–2024) και αναβάθμιση της ποιότητας των καταλυμάτων, με τις κλίνες 4 και 5 αστέρων να αποτελούν πλέον το 55% του συνόλου (από 42% το 2015).Το αποτέλεσμα είναι η ενίσχυση του διεθνούς αποτυπώματος της χώρας: το μερίδιο της Ελλάδας στις παγκόσμιες τουριστικές αφίξεις ανήλθε στο 2,5% το 2025, από περίπου 2% μια δεκαετία νωρίτερα, σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας.Τουρίστες ανά κάτοικο: ο δείκτης που «καίει»Με μόνιμο πληθυσμό περίπου 10–11 εκατ. κατοίκων, η Ελλάδα υποδέχεται ετησίως κατά μέσο όρο 3,5 τουρίστες ανά κάτοικο (στοιχεία του 2024), έναν από τους υψηλότερους δείκτες παγκοσμίως, αν όχι τον υψηλότερο.Η Ελλάδα, που με βάση τα στοιχεία του 2024 βρίσκεται στην δέκατη θέση παγκοσμίως με βάση τον αριθμό των διεθνών τουριστικών αφίξεωνΕξαιρουμένων ορισμένων «λιλιπούτειων» κρατών, όπως η Ανδόρα ή το Σαν Μαρίνο, καθώς και χωρών με πολύ μικρό πληθυσμό όπως η Κροατία, το Μαυροβούνιο ή η Ισλανδία, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πλέον επιβαρυμένες τουριστικά χώρες διεθνώς. Η μόνη χώρα με αξιόλογο πληθυσμό που εμφανίζει περίπου ανάλογο δείκτη με την χώρα μας είναι η Αυστρία (3,4).Η Ελλάδα, που με βάση τα στοιχεία του 2024 βρίσκεται στην δέκατη θέση παγκοσμίως με βάση τον αριθμό των διεθνών τουριστικών αφίξεων, συνιστά παγκόσμια ιδιαιτερότητα, καθώς οι υπόλοιπες εννέα χώρες της σχετικής κατάταξης έχουν πολύ χαμηλή αναλογία τουριστών ανά κάτοικο. Ενδεικτικά, η Γαλλία, η χώρα με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο (107 εκατ. το 2024)  έχει δείκτη 1,5 τουρίστες ανά κάτοικο, η Ισπανία 1,8 και η Γερμανία μόλις 0,4.Ο μέσος όρος, ωστόσο, αποκρύπτει τεράστιες περιφερειακές ανισότητες. Η εικόνα ανά περιφέρεια με βάση τα στοιχεία επισκέψεων σε κάθε περιοχή (ΙΝΣΕΤΕ, 2024) και του πληθυσμού (2021) έχει ως εξής:Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου: 21,3 τουρίστες ανά κάτοικο (7 εκατ. επισκέψεις σε πληθυσμό 327.820)Ιόνια Νησιά: 16,6Κρήτη: 8,8Κεντρική Μακεδονία: 3,7Αττική: 2,1Ήπειρος: 5,3Ανατολική Μακεδονία & Θράκη: 2,13Πελοπόννησος: 1,36Βόρειο Αιγαίο: 1,06Δείκτη κάτω του 1 έχουν μόνο οι περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας (0,81), Θεσσαλίας (0,91), Δυτικής Ελλάδας (0,87) και Στερεάς Ελλάδας (0,97).Υπερτουρισμός, εποχικότητα, υποδομές: H δύσκολη άσκησηΣε ορισμένα νησιά η εικόνα γίνεται ακραία τους θερινούς μήνες. Ενδεικτική ήταν η αναφορά του Guardian για τη Ζάκυνθο το περασμένο καλοκαίρι, όταν ανέφερε ότι η αναλογία επισκεπτών προς κατοίκους υπερβαίνει ακόμη και το 150:1.Είναι κρίσιμο η στρατηγική προώθησης του τουρισμού να συνοδευτεί από ενίσχυση υποδομών βάσει της επιβάρυνσης κάθε προορισμούΗ έντονη εποχικότητα, με το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης να συμπυκνώνεται σε 6–8 εβδομάδες, θέτει υπό ασφυκτική πίεση τα δίκτυα ύδρευσης, αποχέτευσης, διαχείρισης απορριμμάτων και τις υγειονομικές υπηρεσίες, σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας.Η άσκηση πόσες επενδύσεις πρέπει να γίνουν για να βελτιωθούν οι υποδομές που θα καλύπτουν όμως κυρίως εποχικές ανάγκες είναι πολύ δύσκολη.  Ωστόσο όπως  αναφέρεται σε μελέτη της Εθνικής Τράπεζας που δημοσιεύθηκε προχθές, είναι κρίσιμο η στρατηγική προώθησης του τουρισμού «να συνοδευτεί από ενίσχυση υποδομών βάσει της επιβάρυνσης κάθε προορισμού».Το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι λοιπόν αν η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες – αυτό φαίνεται δεδομένο. Το ερώτημα είναι αν οι υποδομές, οι τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον μπορούν να αντέξουν αυτά τα μεγέθηΟι επενδύσεις σε βασικές υποδομές (π.χ. ενέργεια, ύδρευση, δρόμοι) δεν ακολούθησαν τη δυναμική των τουριστικών επενδύσεων (ξενοδοχεία, αεροπορικές) υπό την πίεση της κρίσης.Ο δείκτης τουρίστας ανά κάτοικο θα διευρυνθεί περαιτέρω στο μέλλον καθώς σύμφωνα με άλλη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο ετήσιο συνέδριο του ΣΕΤΕ, κάνει λόγο για έως και 55 εκατ. αφίξεις ετησίως στη χώρα μας έως το 2040.Το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι λοιπόν αν η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες – αυτό φαίνεται δεδομένο. Το ερώτημα είναι αν οι υποδομές, οι τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον μπορούν να αντέξουν αυτά τα μεγέθη.Ο ελληνικός τουρισμός θυμίζει μια Ferrari που κινείται με μεγάλη ταχύτητα σε δρόμους οι οποίοι δεν είναι κατασκευασμένοι για να αντέξουν τέτοια έντασηΟ δείκτης «τουρίστες ανά κάτοικο» αναδεικνύεται σε κομβικό εργαλείο πολιτικής. Χωρίς επενδύσεις σε υποδομές, καλύτερη χωρική κατανομή της ζήτησης και ουσιαστική διαχείριση της εποχικότητας, η τουριστική επιτυχία κινδυνεύει να μετατραπεί σε παράγοντα κοινωνικής και περιβαλλοντικής φθοράς.Όπως χαρακτηριστικά είπε η κα Τζέση Βουμβάκη, Αναπληρώτρια Διευθύντρια Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, μιλώντας στο συνέδριο του ΣΕΤΕ: «Ο ελληνικός τουρισμός θυμίζει μια Ferrari που κινείται με μεγάλη ταχύτητα σε δρόμους οι οποίοι δεν είναι κατασκευασμένοι για να αντέξουν τέτοια ένταση.» H ίδια αναφέρθηκε σε διεθνή παραδείγματα χρηματοδότησης επενδύσεων σε χώρες με υψηλό τουρισμό τα οποία αξίζει να μελετηθούν από την χώρα μας.Πηγή: ot.gr

Το δεύτερο δεκαήμερο του 2026 θα ξεκινήσουν οι χειμερινές εκπτώσεις στα καταστήματα.Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει, με την επίσημη πρεμιέρα να αναμένεται τη Δευτέρα 12 Ιανουαρίου.Οι εκπτώσεις αυτές, που είναι προαιρετικές για τα καταστήματα, θα διαρκέσουν έως τις 27 Φεβρουαρίου και οι επιχειρηματίες ελπίζουν να πάρουν μία μικρή οικονομική ανάσα.Παραδοσιακά, η αγορά, ρούχων, υποδημάτων, εποχικών προϊόντων και ηλεκτρονικών προϊόντων, είναι πρώτα στη λίστα των καταναλωτών.Φέτος, ο τζίρος του λιανεμπορίου αυξήθηκε κατά περίπου 5%, αύξηση που σε μεγάλο βαθμό είναι πληθωριστική, ενώ ο όγκος πωλήσεων κινήθηκε χαμηλότερα.Μεγαλύτερες αντοχές εμφανίζουν τα σούπερ μάρκετ και τα υπερκαταστήματα, την ώρα που το ηλεκτρονικό εμπόριο συνεχίζει να κερδίζει έδαφος, με την αξία των διαδικτυακών αγορών να ξεπερνά τα 19 δισ. ευρώ. Ο συνολικός κύκλος εργασιών του λιανεμπορίου εκτιμάται ότι από τα 72 δισ. ευρώ πέρυσι θα φτάσει εφέτος τα 75 δισ. Ευρώ ως το τέλος του χρόνου.Πηγή: topontiki.gr

Η αργία των Τριών Ιεραρχών για την εκπαίδευση, είναι από αυτές που με υπουργική απόφαση έπαψε να εντάσσεται στις σχολικές αργίες και συνεπώς τα μαθήματα γίνονται  κανονικά με πραγματοποίηση εορταστικών εκδηλώσεων (εκκλησιασμός, ομιλίες για τους τρεις ιεράρχες) που διαρκούν τουλάχιστον δύο ώρες, πριν συνεχίσουν το κανονικό πρόγραμμα των μαθημάτων.Τα σχολεία (δημόσια και ιδιωτικά) και τα φροντιστήρια στην Ελλάδα δεν έχουν πλέον αργία τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου). Η αλλαγή αυτή έγινε το 2020 με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας, καταργώντας την παλιά αργία. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, «η 30ή Ιανουαρίου κάθε έτους, ημέρα της θρησκευτικής των Τριών Ιεραρχών, παύει να συμπεριλαμβάνεται στις ημέρες σχολικής αργίας.Αποκαθίσταται ως ημέρα πραγματοποίησης εορταστικών εκδηλώσεων προς τιμή των Μεγάλων αυτών Πατέρων αλλά και της Παιδείας, καθώς και των μετόχων της εκπαιδευτικής διαδικασίας, εκπαιδευτικών και μαθητών». Επειδή όμως μέχρι και το 2023, η αργία για τους Τρεις Ιεράρχες παρέμενε σε ισχύ για τα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών δημιουργώντας μια αναντιστοιχία, με νέα εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας  αποφασίστηκε (το 2024) να καταργηθεί η θρησκευτική γιορτή των Τριών Ιεραρχών ως αργία για τα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών. Με τα δεδομένα αυτά και τη φετινή χρονιά οι μαθητές θα τιμήσουν δια ζώσης στα σχολεία το έργο των Τριών Ιεραρχών μέσα από προγραμματισμένες εκδηλώσεις ενώ στα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών θα γίνουν κανονικά τα μαθήματα όπως προβλέπει το ωρολόγιο πρόγραμμα.Τι ανέφερε η περσινή ΕγκύκλιοςΣας ενημερώνουμε ότι την 30η Ιανουαρίου, ημέρα εορτασμού των Τριών Ιεραρχών, στις σχολικές μονάδες (δημόσιες και ιδιωτικές) Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης πραγματοποιούνται εκκλησιασμός και εορταστικές εκδηλώσεις για την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα Γράμματα, η διάρκεια των οποίων θα είναι τουλάχιστον δύο (2) ώρες. Κατά τα λοιπά θα τηρηθεί το Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων της ημέρας.Πώς λειτουργεί η εκπαίδευσηΑνοιχτά Σχολεία (Δημόσια & Ιδιωτικά): Τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών τα σχολεία λειτουργούν κανονικά. Γίνονται ειδικές εκδηλώσεις (π.χ., εκκλησιασμός, ομιλίες) για την τιμή τους, συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες, και μετά συνεχίζονται τα μαθήματα.Ανοιχτά Φροντιστήρια & Κέντρα Ξένων Γλωσσών: Επίσης λειτουργούν κανονικά, καθώς η αργία έχει καταργηθεί και γι’ αυτά.Πανεπιστήμια: Ακολουθούν το ακαδημαϊκό τους ημερολόγιο, αλλά συχνά προγραμματίζουν και αυτά εορταστικές εκδηλώσεις.Πηγή: ethnos.gr