Το αλάτι είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συστατικά στη μαγειρική μας. Το χρησιμοποιούμε σχεδόν σε κάθε φαγητό, όμως λίγοι γνωρίζουν πόσο επιβλαβές μπορεί να είναι αν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε νέες οδηγίες, συστήνοντας να αντικαταστήσουμε το κλασικό αλάτι με εναλλακτικές που περιέχουν λιγότερο νάτριο.
Γιατί το αλάτι είναι πρόβλημα;
Η συμβουλή να μειώσουμε την κατανάλωση αλατιού δεν είναι καινούργια. Οι επιστήμονες εδώ και δεκαετίες προειδοποιούν ότι το νάτριο που περιέχει μπορεί να βλάψει την υγεία μας. Σύμφωνα με τους Xiaoyue (Luna) Xu, Λέκτορα Scientia στη Σχολή Δημόσιας Υγείας, UNSW Σίδνεϊ και Bruce Neal, Εκτελεστικό Διευθυντή στο George Institute Australia, George Institute for Global Health και άρθρο τους στο The Conversation, όταν καταναλώνουμε πολύ αλάτι, αυξάνεται ο κίνδυνος για υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση), η οποία με τη σειρά της αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων και νεφρικών νόσων.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περίπου 1,9 εκατομμύρια θάνατοι κάθε χρόνο σχετίζονται με την υπερβολική κατανάλωση αλατιού. Ο οργανισμός συστήνει να μην ξεπερνάμε τα 2 γραμμάρια νατρίου την ημέρα. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν πάνω από το διπλάσιο, δηλαδή περίπου 4,3 γραμμάρια ημερησίως.
Το 2013, οι χώρες - μέλη του ΠΟΥ δεσμεύτηκαν να μειώσουν την πρόσληψη νατρίου κατά 30% μέχρι το 2025. Παρόλα αυτά, η μείωση της κατανάλωσης αλατιού αποδείχθηκε πολύ δύσκολη υπόθεση, γιατί οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει την αλμυρή γεύση και οι διατροφικές συνήθειες δεν αλλάζουν εύκολα.
Η προτεινομένη λύση: Αλάτι εμπλουτισμένο με κάλιο
Μια καλύτερη εναλλακτική, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, είναι η αντικατάσταση του κοινού αλατιού με αλάτι εμπλουτισμένο με κάλιο. Αυτό το προϊόν περιέχει λιγότερο χλωριούχο νάτριο, καθώς μέρος του αντικαθίσταται με χλωριούχο κάλιο. Το κάλιο είναι ένα πολύτιμο μέταλλο που παίζει βασικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Μάλιστα, οι επιστήμονες λένε ότι η υψηλή περιεκτικότητα καλίου στα φρούτα και τα λαχανικά είναι ένας από τους λόγους που αυτά τα τρόφιμα είναι τόσο ωφέλιμα για την υγεία.
Ο ΠΟΥ συστήνει την κατανάλωση 3,5 γραμμαρίων καλίου ημερησίως, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν πολύ λιγότερο από αυτό.
Η αντικατάσταση του κοινού αλατιού με αλάτι εμπλουτισμένο με κάλιο βοηθά με δύο τρόπους:
- Μειώνει την ποσότητα νατρίου που καταναλώνουμε.
- Αυξάνει την πρόσληψη καλίου, το οποίο ρυθμίζει την πίεση του αίματος.
Μελέτες δείχνουν ότι αυτή η αλλαγή μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών και πρόωρων θανάτων. Μοντέλα προβλέπουν ότι αν ο πληθυσμός μιας χώρας άλλαζε το αλάτι που χρησιμοποιεί, θα μπορούσαν να σωθούν εκατοντάδες χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο, ειδικά σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία.
Μια μικρή αλλαγή με μεγάλο όφελος
Το μεγάλο πλεονέκτημα του αλατιού με κάλιο είναι ότι μπορεί να αντικαταστήσει το κανονικό αλάτι 1 προς 1, χωρίς να χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο που μαγειρεύουμε. Μοιάζει, έχει την ίδια χρήση και οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν διαφορά στη γεύση. Στη μεγαλύτερη μελέτη που έγινε μέχρι σήμερα, το 90% των ανθρώπων συνέχισε να χρησιμοποιεί αλάτι με κάλιο για τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Αν αυτή η αλλαγή εφαρμοστεί παγκοσμίως, θα μπορούσε να είναι μία από τις πιο σημαντικές συστάσεις του ΠΟΥ. Θα μπορούσε να αποτρέψει εκατομμύρια εγκεφαλικά και καρδιακές προσβολές κάθε χρόνο.
Τα πιθανά μειονεκτήματα
Δεν είναι για όλους: Άτομα με σοβαρή νεφρική νόσο πρέπει να είναι προσεκτικά, γιατί το σώμα τους δεν μπορεί να διαχειριστεί σωστά την περίσσεια καλίου. Για αυτό, το αλάτι με κάλιο πρέπει να έχει ξεκάθαρη σήμανση.
Τιμή και διαθεσιμότητα: Το αλάτι εμπλουτισμένο με κάλιο είναι πιο ακριβό και σε πολλές χώρες δεν διατίθεται ευρέως. Σύμφωνα με μια μελέτη του 2021, πωλείται σε μόλις 47 χώρες, κυρίως ανεπτυγμένες, και η τιμή του μπορεί να είναι έως 15 φορές υψηλότερη από το κοινό αλάτι.
Δεν αφορά μόνο το αλάτι στο σπίτι: Περίπου 80% του αλατιού που καταναλώνουμε προέρχεται από επεξεργασμένα τρόφιμα (ψωμί, τυριά, αλλαντικά, έτοιμα γεύματα). Ο ΠΟΥ δεν έχει ακόμα πιέσει αρκετά ώστε η βιομηχανία τροφίμων να αλλάξει το αλάτι που χρησιμοποιεί.
Πώς μπορείς να κάνεις την αλλαγή;
- Ψάξε στο σούπερ μάρκετ για αλάτι που αναγράφει "χαμηλό σε νάτριο" ή "εμπλουτισμένο με κάλιο".
- Μείωσε το αλάτι σταδιακά, ώστε να συνηθίσεις τη λιγότερο αλμυρή γεύση.
- Τρώγε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, που είναι φυσικές πηγές καλίου.
- Διάβαζε τις ετικέτες των επεξεργασμένων τροφίμων και προτίμησε εκείνα με λιγότερο αλάτι.
shape.gr
