Ο Κοσμήτορας της Βουλής και Βουλευτής ΔωδεκανήσουΒασίλης Α. Υψηλάντης, κατά την τοποθέτησή του στη Βουλή για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης που ενσωματώνει την Οδηγία (ΕΕ) 2024/1226, τόνισε ότι πρόκειται για ένα θεσμικό εργαλείο που ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας, θωρακίζει τη Δικαιοσύνη και κατοχυρώνει τη θέση της Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Δεν έχουμε μπροστά μας μια τυπική ενσωμάτωση. Έχουμε ένα εργαλείο διεθνούς ασφάλειας, θεσμικής συνέπειας και αποτροπής παραβιάσεων των ευρωπαϊκών κυρώσεων», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στην κριτική που άσκησαν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, ο εισηγητής της Νέας Δημοκρατίας επισήμανε:
- «Η διαβούλευση ήταν ανοιχτή και διαφανής, από τις 8 έως τις 26 Αυγούστου. Μήπως έκαναν κάτι διαφορετικό οι προηγούμενες κυβερνήσεις;»
- «Ας θυμηθούμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε νέο Ποινικό Κώδικα λίγο πριν τις εκλογές του 2019, νύχτα, με ρυθμίσεις που ευνόησαν συγκεκριμένα συμφέροντα».
- «Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είναι αντιγραφή του ενωσιακού πλαισίου. Η Ελλάδα δεν θα γίνει διάδρομος παράκαμψης κυρώσεων».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο εισηγητής της ΝΔ υπογράμμισε:
«Το νομοσχέδιο αυτό ενσωματώνει πιστά την Οδηγία 2024/1226, ενισχύει την ευρωπαϊκή αξιοπιστία της χώρας και προσθέτει ουσιαστικές βελτιώσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης. Για όλους αυτούς τους λόγους, καλώ όλες τις πτέρυγες της Βουλής να το υπερψηφίσουν».
Τα κυριότερα σημεία της ομιλίας του Βασίλη Α. Υψηλάντη είναι η ακόλουθη :
«Κύριε Υπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης ενσωματώνεται στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία (ΕΕ) 2024/1226. Πρόκειται για το ενωσιακό κείμενο που ποινικοποιεί την παραβίαση περιοριστικών μέτρων της Ένωσης και θωρακίζει όχι μόνο την ακεραιότητα της εσωτερικής αγοράς, αλλά και την ίδια την ασφάλεια της Ευρώπης.
Δεν έχουμε, λοιπόν, μια απλή τυπική εναρμόνιση-ενσωμάτωση. Έχουμε ένα εργαλείο αξιοπιστίας, θεσμικής συνέπειας και διεθνούς ασφάλειας.
Κεφάλαιο Α΄ (άρθρα 1–3)
Το πρώτο κεφάλαιο θέτει τα θεμέλια.
- Άρθρο 1: καθορίζει τον σκοπό —την αποτελεσματική εφαρμογή των κυρώσεων—, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν θα αποτελέσει ποτέ «χαλαρό κρίκο» στο ενωσιακό πλαίσιο.
- Άρθρο 2: περιγράφει το πεδίο εφαρμογής, ώστε να μην υπάρχουν ασάφειες ή γκρίζες ζώνες.
- Άρθρο 3: εισάγει ορισμούς, εξασφαλίζοντας νομική σαφήνεια και αποτρέποντας κενά ή παρερμηνείες.
Κεφάλαιο Β΄ (άρθρα 4–8)
Εδώ μπαίνουμε στον πυρήνα της ποινικοποίησης.
- Άρθρο 4: τυποποιεί την παραβίαση περιοριστικών μέτρων — είτε πρόκειται για διάθεση κεφαλαίων, είτε για παράκαμψη δεσμεύσεων, είτε για διευκόλυνση εισόδου προσώπων ή παράνομες συναλλαγές. Ενσωματώνεται ακόμα και η καταστρατήγηση μέσω ψευδών πληροφοριών ή η παράβαση όρων αδειών.
- Άρθρο 5: προβλέπει τις ποινές για τα φυσικά πρόσωπα. Κλιμακωτές, αναλογικές, αλλά και ουσιαστικά αποτρεπτικές.
- Άρθρο 6: καθιερώνει τη δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων και προβλέπει συνεργασία με το Eurojust, ώστε να μη μένει τίποτε μετέωρο σε διεθνές επίπεδο.
- Άρθρο 7: θεσπίζει την ευθύνη νομικών προσώπων. Δεν ανατρέπεται η ατομική ευθύνη, αλλά συμπληρώνεται με σαφείς κανόνες εταιρικής λογοδοσίας.
- Άρθρο 8: καθορίζει κυρώσεις σε εταιρείες, συνδεδεμένες με τον κύκλο εργασιών τους, ώστε να είναι πραγματικά αποτρεπτικές και όχι συμβολικές.
Κεφάλαιο Γ΄ (άρθρα 9–15)
Το τρίτο κεφάλαιο αφορά εργαλεία ενίσχυσης της διερεύνησης και δίωξης.
- Άρθρο 9: προστατεύει μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, ενισχύοντας τη διαφάνεια.
- Άρθρο 10: προβλέπει δέσμευση και δήμευση προϊόντων εγκλήματος.
- Άρθρο 11: εισάγει ειδικές ανακριτικές πράξεις, πάντα με τις ασφαλιστικές δικλείδες του άρθρου 254 ΚΠΔ.
- Άρθρο 12: ορίζει ως αρμόδια αρχή την Αρχή για το ξέπλυμα χρήματος.
- Άρθρο 13: ενισχύει τη συνεργασία με Europol, Eurojustκαι Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
- Άρθρο 14: θεσπίζει την υποχρέωση παροχής στατιστικών στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
- Άρθρο 15: εντάσσει τις παραβιάσεις στα βασικά αδικήματα για το ξέπλυμα χρήματος.
Κεφάλαιο Δ΄ (άρθρα 16–25)
Το τελευταίο κεφάλαιο περιέχει ρυθμίσεις για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης.
- Άρθρο 16: ενισχύει την αμεροληψία με ειδικές ρυθμίσεις εξαίρεσης δικαστών.
- Άρθρο 17: καθιερώνει διαφάνεια με την υποχρέωση ενημέρωσης για το παράβολο εγκλήσεων.
- Άρθρο 18: προβλέπει προσωρινό και μερικό περιορισμό πρόσβασης στη δικογραφία, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, με ειδική αιτιολογία και υπό δικαστικό έλεγχο. Ρύθμιση που είναι ευθυγραμμισμένη με τη νομολογία του ΕΔΔΑ.
- Άρθρο 19: αναβαθμίζει συγκεκριμένα αδικήματα, ώστε να εκδικάζονται από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο.
- Άρθρο 20: προσαρμόζει τις ρυθμίσεις για την προσωρινή κράτηση, με ανώτατο όριο τα 20 έτη.
- Άρθρο 21: εξορθολογίζει τα δικαστικά έξοδα.
- Άρθρο 22: επιτρέπει μετακινήσεις ιατροδικαστών, μόνο εξαιρετικά και με ειδική αιτιολογία.
- Άρθρο 23: βελτιώνει την κτηματολογική διαμεσολάβηση.
- Άρθρο 24: ποινικοποιεί την εγκατάλειψη ογκωδών απορριμμάτων, με σαφές κοινωνικό αποτύπωμα.
- Άρθρο 25: καθορίζει την έναρξη ισχύος του νόμου.
Ακούσαμε την κριτική. Ως επί το πλείστον σε ξενα πεδία από το νομοσχέδιο, σε δήθεν απουσίας δημοκρατικών εγγυήσεων, αλλά και σχετικά με τον τρόπο σύνταξης του νομοσχεδίου και τη διάρκεια και την περίοδο της διαβούλευσης. Από τις 8 έως τις 26 Αυγούστου κράτησε η διαδικασία της διαβούλευσης και η οποία ήταν ανοιχτή και διαφανής. Μήπως έκαναν κάτι διαφορετικό οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ ή ΠΑΣΟΚ; Ή μήπως να θυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε έναν νέο Ποινικό Κώδικα νύχτα, λίγο πριν τις εκλογές του 2019;
Επίσης, όσοι μιλούν για αοριστία ή υπερβολικές ποινές, ας δουν ότι οι ρυθμίσεις αντιγράφουν το ενωσιακό πλαίσιο. Η Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει διάδρομος παράκαμψης κυρώσεων.
Για την ευθύνη νομικών προσώπων: δεν ανακαλύπτουμε κάτι νέο· ισχύει σε πολλά πεδία του δικαίου μας. Υπάρχουν εγγυήσεις και δικαστικός έλεγχος.
Για τις ειδικές ανακριτικές πράξεις: καμία αυθαιρεσία· όλα περνούν από το φίλτρο του άρθρου 254 ΚΠΔ.
Το δικαίωμα πρόσβασης είναι θεμελιώδες αλλά όχι απόλυτο. Η ρύθμιση είναι εξαιρετική, με ειδική αιτιολογία, προσωρινή και υπό δικαστικό έλεγχο. Υπάρχει αντιστάθμιση με ενημέρωση του κατηγορουμένου στο αναγκαίο μέτρο. Αυτός είναι ο ευρωπαϊκός κανόνας.
- Τούτο αναγνωρίζει και η νομολογία του ΕΔΔΑ (Rowe&Davis, Doorson, Edwards&Lewis), και η
Και να σημειώσω: το Υπουργείο θεωρώ ότι όπως ειπώθηκε θα παρουσίαση βελτίωση της διάταξης την οποία και αναμένουμε.
Για τη μετακίνηση ιατροδικαστών: πρόκειται για αναγκαία λύση, με χρονικό περιορισμό και αιτιολόγηση. Παράλληλα, το Υπουργείο προχωρά στη στελέχωση και τα κίνητρα παραμονής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νομοσχέδιο αυτό ενσωματώνει πιστά την Οδηγία 2024/1226, θωρακίζει τη Δικαιοσύνη, ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας μας στην Ευρώπη και προσθέτει ουσιαστικές βελτιώσεις στην απονομή της δικαιοσύνης.
Για όλους αυτούς τους λόγους, σας καλώ να το υπερψηφίσετε.
Σας ευχαριστώ.»
