Από την ψήφιση του Ν. 5053/2023 , ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται ταυτόχρονα σε δύο ή περισσότερους εργοδότες ,εφόσον δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση στην ατομική σύμβαση που έχει υπογράψει υπό αυστηρές βέβαια προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν την προστασία της υγείας και της άδειάς του.
Ο Ν. 5053/2023 έρχεται να υιοθετήσει τις αρχές της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2003/88/ΕΚ για τον χρόνο εργασίας, εφαρμόζοντας τις εξής βασικές διατάξεις: ημερήσια ανάπαυση τουλάχιστον 11 ώρες, χορήγησης διαλείμματος εντός της ημέρας, εβδομαδιαία ανάπαυση τουλάχιστον 24 συνεχείς ώρες εντός κάθε εβδομάδας, μέγιστος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας 48 ώρες κατά μέσο όρο σε διάστημα τεσσάρων μηνώνκαι κανονική άδεια του εργαζόμενου που πρέπει να διασφαλίζει ξεκούραση.
Δηλαδή ένας εργαζόμενος που απασχολείται με πλήρες ωράριο (δηλαδή 40 ώρες την εβδομάδα) έχει τη δυνατότητα να εργάζεται έως 13 ώρες μέσα σε ένα 24ωρο για όλους τους εργοδότες συνολικά, καθώς είναι υποχρεωτικό να του παρέχεται τουλάχιστον 11 ώρες συνεχούς ανάπαυσης ημερησίως. Ωστόσο, η καθημερινή εργασία διάρκειας 13 ωρών δεν μπορεί να είναι συνεχής, αφού ο μέσος όρος εβδομαδιαίας εργασίας δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τις 48 ώρες σε περίοδο τεσσάρων μηνών. Επιπλέον, την ημέρα που ισχύει η εβδομαδιαία ανάπαυση στον κύριο εργοδότη, ο εργαζόμενος δεν επιτρέπεται να απασχοληθεί ούτε σε αυτόν ούτε σε άλλον εργοδότη. Παράλληλα, είναι υποχρεωτικό να λαμβάνει ανάπαυση τουλάχιστον 24 ωρών σε εβδομαδιαία βάση, στην οποία προστίθενται και οι 11 συνεχόμενες ώρες ανάπαυσης της προηγούμενης ή επόμενης ημέρας.
Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να απασχοληθεί σε άλλον εργοδότη κατά τη διάρκεια της κανονικής του άδειας στον πρώτο εργοδότη. Σκοπός του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών είναι να δοθεί στον εργαζόμενο η δυνατότητα να αναπαυθεί και να έχει στη διάθεσή του ένα χρονικό διάστημα χαλάρωσης και αναψυχής. Η απουσία αυτών των προϋποθέσεων καθιστά την παράλληλη απασχόληση μη σύννομη.
Εξαίρεση από την ελευθερία της απασχόλησης σε δεύτερο εργοδότη ισχύει όταν υπάρχει ρητή απαγόρευση στη σύμβαση εργασίας, και αυτή δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους όπως η υγεία και ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η ύπαρξη ανταγωνισμού ή η σύγκρουση συμφερόντων.
Οι επιπλέον ώρες εργασίας υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες προσαυξάνουν τις συντάξιμες αποδοχές του εργαζομένου, αλλά δεν προσθέτουν επιπλέον ασφαλιστικά ένσημα. Πρόκειται για ένα σύστημα που ευνοεί την αύξηση των αποδοχών κατά τη συνταξιοδότηση χωρίς να επηρεάζεται ο χρόνος θεμελίωσης.
Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα πως νόμιμη απασχόληση σε δεύτερο εργοδότη μπορεί μόνο να προκύψει στη περίπτωση που το νόμιμο ωράριο απασχόλησης του μισθωτού δεν καλύπτεται στην πρώτη εργασία και συντρέχουν ΟΛΕΣ οι παραπάνω αναφερθείσες προϋποθέσεις.
Επιπλέον σύμφωνα με το άρθρο 28 του ν.3996/2011:
«Κάθε εργοδότης, που παραβαίνει τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας τις σχετικές με τους όρους και τις συνθήκες εργασίας και συγκεκριμένα τα χρονικά όρια εργασίας, υπό την επιφύλαξη των παραγράφων 5 και 6 του άρθρου 31 του ν. 3904/2010 (Α΄218), την καταβολή δεδουλευμένων, την αμοιβή, την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ή την καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης απόλυσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον εννιακοσίων (900) ευρώ ή και με τις δύο αυτές ποινές. Με τις ίδιες ποινές τιμωρείται και ο εργοδότης που παραβιάζει την πράξη ή την απόφαση περί προσωρινής ή οριστικής διακοπής λειτουργίας της συγκεκριμένης παραγωγικής διαδικασίας ή τμήματος ή τμημάτων ή του συνόλου της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης ή στοιχείου του εξοπλισμού της, που του έχει επιβληθεί ως διοικητική κύρωση για παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας».
Επίσης με τα άρθρα 174 και 180 του Αστικού Κώδικα ορίζεται πως δικαιοπραξία που αντιβαίνει σε απαγορευτική διάταξη του νόμου, αν δεν συνεπάγεται κάτι άλλο, είναι άκυρη, καθώς και το ότι η άκυρη δικαιοπραξία θεωρείται σα να μην έγινε.
Να σημειωθεί όμως πως είναι άκυρη μόνο ως προς τον χρόνο που υπερβαίνει το νόμιμο ωράριο σύμφωνα με την Εφ. Αθηνών 7244/84 απόφαση (Δ.Ε.Ν. τεύχος 993, 1985) στην οποία ορίζεται:
«Επί παραλλήλου απασχολήσεως του μισθωτού σε δύο εργοδότες, η δεύτερη σύμβαση εργασίας είναι άκυρη μόνον ως προς τον χρόνο που υπερβαίνει το νόμιμο ωράριό του.»
Το πλαίσιο πολλαπλής απασχόλησης δημιουργεί ευκαιρίεςαλλά και ευθύνες. Η επιλογή της νόμιμης παράλληλης απασχόλησης μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής τόσο για τον εργαζόμενο όσο και για τον εργοδότη, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται αυστηρά τα προβλεπόμενα όρια του ωραρίου και της ανάπαυσης, όπως ορίζονται από τη νομοθεσία. Για τον εργαζόμενο, η πρακτική αυτή μπορεί να προσφέρει αυξημένο εισόδημα και βελτιωμένες ασφαλιστικές προοπτικές, εφόσον δεν προκαλεί υπερκόπωση ή βλάβη στην υγεία του. Από την πλευρά του εργοδότη, η συνεργασία με έναν εργαζόμενο που έχει ήδη κύρια απασχόληση δεν είναι προβληματική, αρκεί να εξασφαλίζεται ότι δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων και ότι ο εργαζόμενος παραμένει αποδοτικός και ξεκούραστος. Δυστυχώς ή ευτυχώς μέχρι την στιγμή που γράφεται το κείμενο δεν έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία το Εργάνη ΙΙ οπού ο κάθε εργοδότης θα μπορούσε να πληροφορηθεί για την απασχόληση κάποιου εργαζόμενου σε άλλον εργοδότη.
Σε κάθε περίπτωση, η επιτυχής εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου της παράλληλης απασχόλησης προϋποθέτει διαφάνεια, ειλικρίνεια και σωστό σχεδιασμό των εργασιακών συνθηκών, ώστε να αποφεύγονται νομικά και λειτουργικά προβλήματα. Η επιτυχία του Ν. 5053/2023 εξαρτάται από τη συνεπή εφαρμογή, την ψηφιακή εποπτεία και τη διαφάνεια. Οι εργοδότες καλούνται να συνυπολογίσουν τα νέα δεδομένα στις στρατηγικές ανθρώπινου δυναμικού, ενώ οι εργαζόμενοι να ασκήσουν με υπευθυνότητα το δικαίωμα της παράλληλης απασχόλησης, χωρίς να θίγονται οι υφιστάμενες εργασιακές ισορροπίες.
Υ.Γ. Το άρθρο αυτό εκφράζει προσωπικές απόψεις και ερμηνείες του συντάκτη, με βάση τη διαθέσιμη νομοθεσία και τις γενικές αρχές του εργατικού δικαίου. Δεν αποτελεί επίσημη νομική ή ασφαλιστική καθοδήγηση και δεν υποκαθιστά τη συμβουλή εξειδικευμένων επαγγελματιών ή των αρμόδιων φορέων. Ο συντάκτης του κειμένου δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου αυτού ή για οποιαδήποτε απόφαση βασιστεί σε αυτό.Συνιστάται σε κάθε περίπτωση η επιβεβαίωση των πληροφοριών πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης.
*Για την σύνταξη και διόρθωση του παρόντος, έγινε χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.
*Ο Βασίλης Βογιατζής MSc , είναι Λογιστής – Φοροτεχνικός Α’ Τάξης , ιδρυτής της Λογιστικής εταιρείας VoyiatzisGroup , με έδρα την Κω.