Συχνά στο επάγγελμα του , ο λογιστής καλείται να αντιμετωπίσει το ζήτημα της έκπτωσης μιας δαπάνης. Πολλοί επιχειρηματίες θεωρούν εσφαλμένα , ότι μπορούν προσκομίζουν όποια και όσα παραστατικά εξόδων επιθυμούν , προκειμένου να μειώσουν τα φορολογητέα κέρδη τους ή τον Φ.Π.Α. Είναι όμως έτσι;
Με βάση τον Κώδικα Φορολογίας εισοδήματος και το άρθρο 22 , επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών , οι οποίες:
α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, συμπεριλαμβανομένων και δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,
γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.
Δεν επιτρέπεται, δε, στη φορολογική αρχή να ελέγχει τη σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 2963/2013, ΣτΕ 1729/2013, ΣτΕ 1604/2011, κ.ά.), εκτός αν τούτο ορίζεται ρητά και ειδικά στο νόμο (π.χ. ενδοομιλικές συναλλαγές). Παρόλα αυτά το κάνει!
Οι συνθήκες α ,β και γ πρέπει να πληρούνται αθροιστικά , κοινώς ο επιχειρηματίας να κατέχει το νόμιμο παραστατικό με τιμές που ανταποκρίνονται στις αγοραίες και η δαπάνη να γίνεται προς το συμφέρον της επιχείρησης.
Εδώ καλό είναι να αποσαφηνίσουμε κάτι .Είναι άλλο πράγμα μια δαπάνη να γίνεται (θεωρητικά) για το συμφέρον της επιχείρησης και άλλο πράγμα να υπάρχει τεκμηρίωση για την ίδια συναλλαγή. Ας δούμε δύο παραδείγματα:
Στην 2η σαιζόν ,στο 5ο επεισόδιο της δημοφιλούς σειράς Peaky Blinders , ο πρωταγωνιστής που (μεταξύ άλλων) είναι εκτροφέας αλόγων , συζητά με έναν άλλο εκτροφέα , ο οποίος του παραπονιέται ότι ξοδεύει δύο χιλιάδες λίρες τον μήνα σε σκόνη κατά των σκουληκιών για να προστατεύσει τα άλογα του. Ο πρωταγωνιστής λοιπόν αναφέρει ότι , τα άλογα παίρνουν τα σκουλήκια από το νερό που πίνουν, οπότε αν βάλεις χρυσόψαρα στην ποτίστρα τους , αυτά θα φάνε τα σκουλήκια. Με αυτό τον τρόπο εκείνος κρατά τα άλογα του υγιή!
Και συνεχίζει: « η σκόνη σου κοστίζει 2.000 λίρες , τα χρυσόψαρα μου 1 λίρα μόνο , είναι θέμα λογιστικής φίλε μου»
Όπως αντιλαμβάνεστε , το αν μια δαπάνη πραγματοποιείται για το συμφέρον της επιχείρησης είναι σχετικό , αφού τα χρυσόψαρα για ένα pet shop αποτελούν εμπόρευμα προς μεταπώληση , για τον πρωταγωνιστή μας , έξοδα ανάλωσης , ενώ για τον υπογράφοντα το πιθανότερο να αποτελούν προσωπική δαπάνη και ΝΑ ΜΗΝ εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα του. Για το ίδιο έξοδο , 3 διαφορετικά σενάρια! Άλλο ένα γεγονός που καταδεικνύει ότι κάτι που κάνει ο δίπλα σου και τον συμφέρει , δεν συνάγεται αυτόματα ότι συμφέρει κι εσένα.
Ας δούμε τώρα ένα παράδειγμα για την τεκμηρίωση της δαπάνης. Ας πούμε ότι επιχειρηματίας προσκομίζει τιμολόγιο από εστιατόριο. Ναι θεωρητικά , πληρείται η προϋπόθεση για την έκπτωση (συνθήκες α,β και γ αθροιστικά) όμως πως θα το τεκμηριώσει ο επιχειρηματίας;
Η ιστορία των ελέγχων έχει αποδείξει ότι τα παραστατικά από μόνα τους χωρίς τεκμηρίωση , έχουν γυρίσει «μπούμερανγκ» στους επιχειρηματίες , αφού στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ο φορολογικός έλεγχος δεν αναγνώρισε τις δαπάνες λόγω έλλειψης περιγραφής στο παραστατικό και λόγω έλλειψης τεκμηρίων. Όσοι επιχειρηματίες άσκησαν ενδικοφανή προσφυγή ( διαδικασία με την οποία προσβάλουν την απόφαση του ελέγχου και προσφεύγουν στην Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών) δεν δικαιώθηκαν ούτε εκεί. Η τεκμηρίωση με κάθε πρόσφορο μέσο ( φορολογικό παραστατικό , αλληλογραφία , φωτογραφία από το γεγονός , εν προκειμένω το γεύμα) θα βοηθούσε σημαντικά τον επιχειρηματία στην απόδειξη της έκπτωσης της δαπάνης.
Προσοχή λοιπόν κατά την προσκόμιση των εξόδων , τόσο ως προς την ποσότητα τους (εκτεταμένη χρήση αποδείξεων λιανικής , δεν προτείνεται) , όσο και ως προς το περιεχόμενο τους. Οι επιχειρηματίες πρέπει εκτός από το παραστατικό να μεριμνούν και για την τεκμηρίωση της δαπάνης. Η φύση και το είδος των ελέγχων έχει αλλάξει.
Πιστέψτε με , δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσει κάποιος έναν έλεγχο για να πειστεί ότι ο φοροτεχνικός του είχε δίκιο που επέμεινε στο να μην περάσει στα έξοδα «εκείνο» το παραστατικό που θα του μείωνε τα κέρδη.
Σας ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία , Καλά Χριστούγεννα σε όλους
*Ο Βασίλης Βογιατζής , είναι Λογιστής – Φοροτεχνικός Α’ Τάξης , ιδρυτής της Λογιστικής εταιρείας VoyiatzisGroup , με έδρα την Κω.