Ο παλιός Ιταλικός στρατώνας που είναι μες στην πόλη της Κω
Η Καζέρμα όπως την λέμε μέχρι σήμερα, ήταν στην ανατολική πλευρά της πόλης της Κω και το κτήμα ήτανε της Κυραννιώς συζύγου Λουκά Λουκίδη, γυμνασιάρχου της Κω και πρωτοκόρη του Αντωνιού του Σταματιάδη του πρώτου μεγαλοκτήμονα της Κω. Συγκεκριμένα η Καζέρμα ήταν μέρος της μεγάλης περβόλας του Αντωνιού του Σταματιάδη που κρατούσε δυτικά από την στρογγυλή πλατεία που παίρνουν τα διπλώματα τα μηχανάκια, προχωρά κάτω στου Γιώργου του Ζήκα το σπίτι, μέχρι τη θάλασσα. Νότια ήταν από την Ελ. Βενιζέλου και ανατολικά μέχρι τον ποταμό που περνά κάτω από τον καλοκαιρινό Ορφέα.
Όλη αυτή η έκταση ήταν η περίφημη περβόλα του Αντωνιού του Σταματιάδη που την διασχίζαν καμιά δεκαριά σοκάκια για να χουν πρόσβαση οι Κώοι κάτω στο Λιμάνι και στην παραλία. την περβόλα εκείνη την απαλοτριώσαν οι Ιταλοί και χτίσανε την πόλη της Κω. Αφού λοιπόν την απαλλοτριώσανε στην ανατολική μεριά κάναν την Καζέρμα (τον Στρατώνα) και επειδή το νερό της βορίνας ήταν λίγο οι Ιταλοί κάναν πηγάδια πάνω στο Γιαπιλί βρήκαν καλά νερά τα απλώσανε μεταλλικούς σωλήνες κατά μήκος του Πλατύ ποταμού και όταν φτάσανε μέχρι τον πύργο του Δεσπότη κηρύχθηκε ο πόλεμος και οι Ιταλοί τα φήσαν όλα όπως ήτανε, ρημάδι και ερημώσανε και τελικά το νερό δεν πήγε ποτέ στην Καζέρμα. Και αφου τα αφήσαν οι Ιταλοί μες στο πλατύ ποταμό, πήγε και τα πήρε κάποιος Συμεών Καπλανίδης, πολλοί σωλήνες εγώ ήμουν μικρός και θυμάμαι που τα φόρτωνε στο φορτηγό του Στάθη του Κρασσά και τα παιρνε. Στο σεισμό του 1933, λειτουργούσε πια η Καζέρμα και οι σεισμοπαθείς που ήταν πρόχειρα εγκατεστημένοι μες στο στάδιο σε πρόχειρες παράγκες και έβρεχε ακατάπαυστα επί δύο μήνες, οι μωρομάνες πηγαίναν στην Καζέρμα, ανάβαν οι Ιταλοί φωτιά και ξεραίναν τα ρούχα των παιδιών τους και τους βάζαν και φαί και τρώγανε. Το 1945 ήρθαν οι Άγγλοι, οι Ιταλοί χάσαν τον πόλεμο και φύγανε. Τότε μετά τον πόλεμο, η Καζέρμα επί δημαρχίας Γεωργίου Ιωαννίδη, όλα τα ιταλικά κτίσματα γίναν σπίτια και τα μοιράσαν στους άστεγους και σπιτωθήκανε.
Θα αναφερθώ στα ονόματα των πρώτων κατοίκων που κατοικήσαν στην Καζέρμα, από τους οποίους τώρα δεν ζει κανένας.
Στη Νότια πλευρά της Καζέρμας, προς το περβόλι του Κόντη, ήταν η Βαγγελία η Τσάμπαλα, που είχε ένα μικρό μπακάλικο και δίπλα έμενε ο Γιάννης ο Κορδιστός με την γυναίκα του Ξένια που ήταν λαμπαδόρος στα γριγριά. Δίπλα έμενε η καλογριά του Αγίου Νικολάου και παραδω καθόταν ο Αναστάσης ο Καματερός, πατέρας του φίλου μου του Γιώργη του Καματερού, γνωστού με το νερό του Καματερού. Θα επανέλθω για τον φίλο μου Καματερό στο επόμενο.
Και παραδω έμενε ο Κώστας ο Ασλάνης ο ταχυδρόμος, πατέρας του Τάσου του Ασλάνη του δικηγόρου. Και δίπλα του ήταν ο Γιώργης ο Χατζηνικήτας με το κάρο, πατέρας του Μιχάλη του Χατζηνικήτα. Και παραδώ έμενε ο μπάρμπας μου ο Παράσχος ο Λιπάπης, πατέρας της Μαλάμως που ήταν στο κτηματολόγιο. Μετά έμενε ο Αρχιμανδρίτης Φιλήμων. Εκεί στη γωνιά ήταν ο Παράσχος ο Χόνδρος που είχε ένα μίνι μάρκετ.
Πάμε τώρα στη δυτική πλευρά της Καζέρμας στη οδό Αρχιμανδρίτου Φιλήμονα. Κάτω κάτω έμενε το λιβανάκι ο Πασχάλης, αν το θυμάστε ήταν πάντοτε με τον αργιλέ και μετά ήταν ο Γιάννης ο Παρβέρης ο χαμάλης, που κάθε χρόνο την λαμπρή, σήκωνε την Ανάσταση. Στην Καζέρμα έμενε και ο κουνιάδος μου ο Γιάννης ο Μανιάς. Επίσης έμενε ο Αντώνης ο Χαρτοφίλης που δούλευε στην ΑΒΙΚΩ και ο Πανορμίτης ο Φράγκος με τη γυναίκα του Βληνιώ, δούλεψε και μαζί μου, καθώς και ο Στέλιος ο Παμπρής που είχε τα ποδήλατα. Έμενε ακόμα ο Δημήτρης ο Δρόσος, δύτης από το Πυλί, πατέρας του Νίκου και του Θανάση οι Δρόσηδες. Έμενε ακόμα ο Θοδωρής ο Διβόλης πατέρας του Χρήστου του Διβόλη και ένας γέρος ο Μαίρης. Έμενε ακόμα ο Λούκας ο Μαμάκας, ο πρώτος μανάβης μες στην αγορά, ο Γιάννης ο Χόνδεος που είχε το ζαχαροπλαστείο Κρίνος.
Στο πάνω μέρος της Καζέρμας έμενε και η Αρχοντία, του Γιάννη του Ιωαννίδη αδερφή, μάνα του Θανάση του Πουλιού, που διεύθυνε την ορχήστρα του Δήμου. Έμενε και ο Ζαμάγιας, οδηγός του Δήμου, ο γιος του ήταν ο Στέργος, ένας από τους καλούς παίχτες του Ανταγόρα.
Στο κάτω μέρος προς την οδό Αρτεμησίας, έμενε ο Σταμάτης ο Ξυπολυτάς ο δύτης που είχε τα πολλά παιδιά. Επίσης έμενε άλλος ένας δύτης από το Ασφεδνιού ο Δήμος ο Λιβυδίκος, έμενε και ο Σπύρος ο Χόνδρος γαμπρός της Ανδρογιώγαινας, επίσης δύτης. Και ο Βαγιανός ο Χόνδρος, ο γιος του ο Νίκος έπαιζε μπάλα στον Ανταγόρα μέχρι που έφυγε στην Αυστραλία. Μες στη Καζέρμα έμενε και η Θειά μου η Εψιμανή μαζί με την κόρη της την Κατίνα. Επίσης έμενε ο Λοϊζος ο Παττάκος.
Είχε πολλούς, αλλά στα 90 χρόνια σβήνει η μνήμη του ανθρώπου. Αυτούς όλους που έγραψα δεν ζούνε πια.
Στο κάτω μέρος της Καζέρμας έμενε ακόμα και ο Μαχαιράς με τη γυναίκα του τη Μερόπη, η οποία ήταν από το Γιαπιλί. Πάνω στο δρόμο έμενε ο Χατζηπέτρος ο ψαράς, που τον λένε και Πέκενι. Η κόρη του η Μαρία είχε το ωραιότερο σπίτι στην καζέρμα, το έριξε κάτω και το έκανε από την αρχή και αγόρασε από εμένα μια ωραία μεζονέτα στο Ψαλίδι και δίπλα στη Μαρία έμενε κάποιος Γεωργουδάκης Καραμούζας. Παρακάτω έμενε ο Σαρδινής ο γέρος που πουλούσε τα παστέλια στη Καζέρμα και δίπλα ο Αλέξη ο Χόνδρος ο Μανίκας, η κοκκινότριχα και δίπλα ο Αριστείδης ο Φουντωτός πατέρας του Σκέγου που έκανε μεταφορές.
Και τώρα πιάνω τη βόρειαπλευρά προς την Αρτεμησίας. Στην Ανατολική γωνιά είναι ο φίλο μου ο Στεφανής ο Τρουμούχης (καπαράνος) με τη γυναίκα του τη Ζαχαρώ. Ο γιος του ο Μιχάλης έιναι στην Αμερική και έρχεται κάθε χρόνο. Ανατολικά έμενε ο Λευτέρης ο Καρακιόζης με τη γυναίκα του τη Δόμνα κόρη του Αποστόλη του Πουλιού.
Στη βόρεια πλευρά έμενε ο Κώστας ο Καρανικόλας, πατέρας μιας οικογένειας που τους βρίσκαμε με το όνομα καρό. Ο Μιχάλης παντρεύτηκε τη Θάλεια κόρη της Ανδρογιώργαινας, γαμπρός της ήταν ο Παράσχος ο Τσιμισίρης ο ηλεκτρολόγος του Δήμου.
Πάμε τώρα στην οδό Αρτεμησίας. Εκεί έμενε και ο Αντώνης ο Καράγιαννης (Κούτρης) που είχε τις όμορφες κόρες και ήταν πεθερός του Σταματουλάκη. Δίπλα του ήταν ο Κώστας ο Μαχαιράς, εκεί πήγαινα και του πλήρωνα τους ηλιακούς θερμοσίφωνες. Και πάμε τώρα μες στην Καζέρμα. Ήταν ένας παλιός αγροφύλακας της Κω ο Αντώνης ο Ελευθερίου που έφυγε αργότερα στην Αμερική.
Είχε την πιο όμορφη κόρη μες στην Καζέρμα την Μελετία, που σήμερα κατοικά στο Γιαπιλί που παντρεύτηκε τον Γιάννη τον Σβύνο τον ζαχαροπλάστη. Εκεί έμενε και κάποιος Χόνδρος που η γυναίκα του καθάριζε την τράπεζα , αλλά και ο Ασλάνης ο Πλατέλλας ο Καντούνιας, εκεί έμενε και μια φρουρού και η Τρούμπενα, ο Αντώνης ο Παντελίδης με τη γυναίκα του την Φρόζα.
Η άλλη όμορφη της Καζέρμας ήταν η Μαρία κόρη του Πέκενι, η Μελετία ήταν η ξανθιά καλλονή και η Μαρία η μελαχρινή καλλονή.
Στην κάτω πλευρά έμενε και μια ωραία γυναίκα η Πασούνα, που ο άνδρας της ήταν ένας Παπαποστόλου δύτης, αλλά τον πιο πολύ καιρό ήταν χωρισμένοι και λιγότερο αγαπημένοι. ένας άλλος από το Γιαπιλί ο Αντώνης ο Χατζηπαυλής με τη γυναίκα του Στεργούλα. Η Κατίνα αδελφή της που ήταν χωρισμένη έμενε και εκείνη στην Καζέρμα. Ο Δημήτρης ο Χατζηβελούδος το γαϊδουράκι έμενε εκεί κοντά στο παγκάκι του Νέγρου και πιο πέρα, έμενε ο Μιχάλη ο Ψαρός ο φορτηγατζής που η γυναίκα του ήταν κόρη του Γιάννη του Μπελά.
Ο Γιάννης ο Μανιάς ο κουνιάδος μου είχε δυο γιους, το Νίκο και τον Στεφανή. Μες στη Καζέρμα έμενε και η οικογένεια Μιχαλαρά και η οικογένεια Νικηταρά, αλλά εγώ τους έχω ξεχωρισμένους από τους Νικηταράδες του Ασφενδιού που ήταν αγρότες, γιατί της Καζερμας ήταν ψαράδες.
Επίσης έμενε η Κυδωνιά, που κρατούσε από τους Μιχαλαράδες και γύριζε ξυπόλητη και μάζευε καραβόλους και αμανίτες και τους πουλούσε. Ζούσε και η Κεζού του Μητσογιώργη, έμενε και ο Μανόλης ο Κασσάμπαλης, Πρόεδρος του Εργατικού κέντρου. Έμενε και ένας Κουκούλας, πατέρας του Θέμου του Κουκούλα που ήταν υπάλληλος της ΔΕΗ. Έμενε μια ωραία γυναίκα η Πολυξένη, ήταν πιστικούδενα και μάνα του Βασίλη του Πολυξενακιού, ο οποίος έβγαλε και κόρη Πολύξένη και άλλη μια Σταματία, αδερφή του Νικολή του Χόνδρου. Η Σταματία και η Πολυξένη ήταν οι πιο όμορφες μέσα στην Καζέρμα στην εποχή τους. Μες στην Καζέρμα, έμενε ο Λυκόπουλος, όλοι θα τον θυμάστε που είχε καφενεδάκι στην Πλατεία του Πλατάνου. Έμενε και ο Βασίλης ο Παντελής, με τους πολλούς τους γιους. Ο ένας του ο γιος ο Γιώργος ο ράφτης αρραβωνιάστηκε με την κόρη του παπα Μιχάλη (που έμενε και κείνος στην Καζέρμα) και χωρίσανε. Έμενε και ο Σταμάτης ο Στάκκος, ο Γιώργης ο Χόνδρος της Βαγγέλενας, ο Μπουρνής που έκανε διαδρομές με το φορτηγάκι, ο Μιχάλης ο Αυγουλάς και ο Σταμάτης ο Διψελλάς, ο γιος του είναι σήμερα Διευθυντής τράπεζας.
Είπαμε ότι από αυτούς δεν ζει κανείς, γιατί ήταν οι πρώτοι που κατοίκησαν.
Όποιος το άφηνε το σπίτι, το έχανε, πήγαινε άλλος και έμενε μέσα. Η Καζέρμα σπίτωνε πολύ κόσμο.
Κάποτε ήρθε μια επιτροπή του ΠΑΣΟΚ με επικεφαλής της Μελίνα την Μερκούρη για να εκσυγχρονίσουν την Καζέρμα. Χτιστήκαν ωραία σπίτια και κατοικήσαν πάλι οι ίδιοι που κατοικούσαν μέσα.
Συνεχίζεται…
